Asenovgrad Асеновград “(kral) Asen kenti” belediye – Asenovgrad – Plovdiv BG
■ Bulgar diyarında önemli bir Rum nüfus merkezi olan kasaba, Osmanlı döneminde Konos nahiyesi merkezi idi. Rum nüfus 1920’lerde göçe zorlanarak Drama şehrine iskan edildi.
SN
■ Koord: 42° 0′ 34” D, 24° 52′ 15” K
Atlılar mahalle – Başkale (Albayrak bucağı) – Van
■ Her zaman hesp-istan `at yeri, atlık` olarak yorumlansa da aslen Kr hespist (Farsça âspist) `yonca` sözcüğünden türemiş olmalıdır.
SN
■ Koord: 38° 5′ 39” D, 44° 10′ 2” K
Bağyaka mahalle – Savur (Sürgücü bucağı) – Mardin
■ Bağistan (bağlık, bahçelik yer) köyü, köylüler tarafından “Baqustan” olarak ifade edilmektedir.
Halim
■ Koord: 37° 33′ 15” D, 40° 43′ 39” K
Bayraktepe mahalle (Yeşiller bağ) – Tire – İzmir
■ Eski haritalarda bu mevkide İstanbuloğlu ve/veya Gâvuroğlu Çiftliği görünür.
SN
■ Koord: 38° 9′ 19” D, 27° 46′ 43” K
Çamlıca mahalle (İnebolu bağ) – İnebolu – Kastamonu
■ Yunan kaynaklarında Askordasi Ασκόρδασι olarak yazılan Rum köyü burası olmalıdır. Adın aslı tespit edilemedi.
SN
■ Koord: 41° 57′ 48” D, 33° 46′ 29” K
Çamoluk mahalle – İznik – Bursa
■ 1894’te Bulgaristan Osmanpazarı muhacirleri iskan edildi.
SN
■ Koord: 40° 23′ 38” D, 29° 47′ 39” K
Çiçekli mahalle – İznik – Bursa
■ 5.01.1954’te Gülistan adı verildi.
SN
■ Bursa’nın Gülistan köyünden Kocabıyık kızı Anastasya ile evlenerek güveyi girdiği gece katleden Yanaki oğlu Panayot’un idamı hakkında Hüdavendigar Valisi Veliyyüddin Paşa’ya hüküm. H-09-01-1294
Manav
■ Koord: 40° 24′ 29” D, 29° 46′ 45” K
Dalyan köy – Ezine (Geyikli bucağı) – Çanakkale
■ MÖ 306’da İskender’in haleflerinden Antigonos Gonatas’ın daha önce Sigeion adını taşıyan yerde kurduğu Aleksandria kenti, 1500 yılı aşkın süreyle bölgenin en önemli metropolüydü. Osmanlı döneminde ’Eski İstanbul’ olarak adlandırılan ören yeri Dalyan ile Uluköy (Kestanbul) arasındaki alanda yayılmıştır.
SN
■ Koord: 39° 45′ 37” D, 26° 8′ 45” K
Elbistan ilçe – Elbistan – Kahramanmaraş
■ Porphyrogenetos’a göre (
De Adm. Imp.) Bizans-Arap savaşlarında boşalan bölgeye 903 yılı dolayında Ermeni Mleh (Yun. Melias) maiyetiyle yerleşerek Lykandos uç beyliğini kurdu. Plasta veya Ablastha kalesi 10. yy ortasına doğru önem kazandı. 1108’de Bizans’ın Antakya Haçlı Kontluğu’na bağışladığı kaleler arasında anılır; 1114’te bir depremde tamamen yıkıldığı kaydedilir.
SN
■ Koord: 38° 12′ 6” D, 37° 11′ 34” K
Elmalık mahalle – Edremit (Gümüşdere bucağı) – Van
■ 20. yy başında biri Kürt diğeri Ermeni yerleşimi olan iki mahalle idi. Kürtçe `kış` anlamına gelen Zivistan sözcüğünü yer adı olarak düşünmek güçtür.
SN
■ Köyün eski adı Zıvıstan olarak belirtiliyor. İki mahalle olduğu doğrudur. Fakat yukarı mahalle Türkmen, aşağı mahalle ise Ermeni mahallesiydi. Günümüzde ise Karakoyunlu Türkmenleri ikamet etmektedir.
Murat Çolak
■ Zıvıstan bu ilçenin iki Türk köyünden biridir. Diğeri Küresünni köyü olan Gem/Köprüler’dir.
metonio
■ Koord: 38° 24′ 42” D, 43° 18′ 34” K
Erkaldı mahalle – Gürpınar – Van
■ 1912’te 209 Ermeni ve 30 Kürt nüfusu vardı. (VanV).
SN
■ Koord: 38° 21′ 15” D, 43° 33′ 1” K
Ermenistan – —
■ Güneyde Zap Nehri, güneybatıda Ergani-Eğil-Silvan-Batman hattı, batıda Fırat Nehri, kuzeyde Doğu Karadeniz Dağları ile sınırlı ülke Asur yazıtlarında Urartu, Tevrat’ta Ararat, Eski Pers, Eski Yunan, Roma, Arap ve erken Osmanlı kaynaklarda Armenia/Ermeniye adıyla anılır.
SN
■ Koord: 40° 28′ 1” D, 40° 30′ 31” K
Gülüstan köy – Göle (Çayırbaşı bucağı) – Ardahan
■ Sivas Divriği İncirlipınar (Fero) köyü ile akrabadır. Kürt yerleşimi en geç 19. yy ortalarında gerçekleşmiştir.
SN
■ Koord: 40° 52′ 15” D, 42° 46′ 22” K
İğneada belediye – Demirköy (İğneada bucağı) – Kırklareli
■ 20. yy başında
Bulgar yerleşimi.
■ İğneada esasen kasabanın güneyindeki kum dilinin adı iken kasabaya bu isim verilmiştir.
SN
■ Belde halkında Bulgarca bilenlerin olma sebebi beldenin nispeten turistik bir merkez olması olabilir.
metonio
■ Koord: 41° 52′ 29” D, 27° 58′ 58” K
İstanbul il – İstanbul Merkez – İstanbul
■ Türkçe isim yaygın kanıya göre Yun
i pólis `şehir` sözcüğünün s+ yer edatı eklenmiş hali olan
stin póli ifadesinden türer. Ancak doğrusu
KoSTANtinoPOLi adının üç hecesinin telaffuzda düşürülmesiyle oluşmuş olduğudur. Karş. Thessaloniki > Selanik, Sanfrancisco > Cisco. Evliya Çelebi’nin değindiği
İslambol edebî bir espri olarak değerlendirilmelidir. ■ Kentin ilk kez MÖ 667’de Byzantion adıyla Megara kolonisi olarak kurulduğu rivayet edilir. Byzantion adı muhtemelen yerel Thrak dilinden Yunancaya aktarılmıştır. MS 325’te Roma imp Konstantin’in kenti imparatorluk başkenti olarak seçmesinden sonra Konstantinopolis/Kostantiniye adı yerleşmiştir.
SN
■ Koord: 41° 0′ 35” D, 28° 58′ 50” K
İstanbuldere mahalle – Sapanca – Sakarya
■ 20. yy başında
Gürcü yerleşimi.
■ Köyün adı resmen Erdemli olduğu halde derenin adı olan İstanbulderesi kullanılmaktadır.
SN
■ Koord: 40° 38′ 47” D, 30° 13′ 50” K
İstinye mahalle – Sarıyer – İstanbul
■ 2. yy sonlarında yazan Byzantion’lu Dionysos Boğaziçi’ndeki koyun adının Megaralı Leosthénes (`aslan güçlü`) adlı kişiden türediğini anlatırsa da bu öykü mitolojiktir.
SN
■ Koord: 41° 6′ 47” D, 29° 3′ 9” K
Karaelbistan mahalle – Elbistan – Kahramanmaraş
■ Bizans ve Arap kaynaklarında 10. yy’dan itibaren anılan eski Elbistan hisarı buradadır. Şimdiki Karaelbistan mahallesi, eski Elbistan höyüğü yakınında yeni tarihte kuruldu.
SN
■ Koord: 38° 12′ 46” D, 37° 8′ 48” K
Kürdistan – —
■ Antik yazarlarda Kurtoi/Kardu/Gordu halkının yurdu Cudi dağı gerisindeki Şırnak ve Eruh yöresinde gösterilir. Hakkari ile Van Gölü ve Urmiye Gölü arasındaki coğrafyada Mard/Medoi ve benzeri başka adlarla anılan kavimlerin aynı dili veya benzer dilleri konuştukları belirtilmiştir. MS. 10. yy’dan itibaren Kürt beyleri başta Silvan olmak üzere çevre iller üzerinde egemenlik kurmuştur.
SN
■ Koord: 37° 43′ 19” D, 42° 55′ 17” K
Lazistan – —
■ MS 3. yy’dan itibaren adı anılan Laz ülkesi Rize’nin doğusu ile Gürcistan’da Pitsunda limanı arasındaki kıyı bölgesidir. 6. yy’daki Laz Savaşları’nı tarihçi Prokopios anlatır. Osmanlı kullanımında Lazistan, tarihi Lazika’nın güney yarısı olan Rize-Batum sahilidir. Modern dönemde Rize ve Hopa’yı kapsayan Lazistan vilayeti 1920’de kurulmuş ve 1923’te lağvedilmiştir.
SN
■ Koord: 41° 23′ 3” D, 41° 15′ 13” K
Nor Aznaberd Նոր Ազնաբերդ “yeni Aznaberd” köy – Vayots Dzor – Vayots Dzor AM
■ 1988’den önce
Türk yerleşimi.
■ Gülistan adlı Azeri köyü iken 1988’de Azerilerin sürgünü ile yerlerine Nahçivan’daki Aznaberd (”beykale”) köyünden gelen Ermeni muhacirler yerleştirilmiştir.
SN
■ Koord: 39° 32′ 40” D, 45° 25′ 2” K
Sarıbahçe mahalle – Ceyhan (Sağkaya bucağı) – Adana
■ 19. yüzyılın ortalarında Dersim’den göçerek iskân edilmiş bir Kürt-Alevi köyüdür. Zaza bulunmamaktadır. Sünni Türkmen azınlık da bulunuyor.
metonio
■ Koord: 37° 11′ 22” D, 35° 49′ 42” K
Savatlı mahalle – Özalp – Van
■ Karş. Başkale Atlılar (Hespistan) köyü.
SN
■ Koord: 38° 41′ 30” D, 43° 55′ 34” K
Sugören mahalle (Şalpazarı bağ) – Şalpazarı – Trabzon
■ İlçe merkezinin asıl eski yerleşim merkezi burasıdır. Şimdiki merkez 1950’lerden sonra gelişti.
SN
■ Koord: 40° 56′ 46” D, 39° 10′ 36” K
Tepecik mezra – Genç – Bingöl
■ 1550 Tarihli Tahrir Defterinde İsmi Fars’ça Gönül Ülkesi Anlamına Gelen DILHISTAN. Şuanki Merkez Köy Olan Doğanca ve Mezralarının Tamamı Dılıstan Bölgesi Olarak Geçmekteydi. Doğanca ile Mezralarının ve SAADAT’ın Nüfus Kayıtları Dılıstan Adına Tutulmuştur. Köyün İlk Yerleşim Yeri Bırnek’teki Hogeç Bölgesidir. Şuanki Yeni Yerleşim Daha Sonra Kurulmuştur ve Buraya Dılıstan Adı Verilmiştir. Şeyh Mülük’ün Türbesi Bu Bölgededir. Torunları Şimdiki Yeni Dılıstanda Yaşamaktadırlar. Soyadları: İçli, Yürekli.
AHMET ŞEYHAN
■ Koord: 38° 43′ 6” D, 40° 34′ 25” K
Türkiye – —
■ Odon de Deuil’in yak. 1150 tarihli II. Haçlı Seferi vekayinamesinden itibaren Lat. Turquia, İt. Turchia, Fr. Turquie terimleri Anadolu Selçuklu Devlet(ler)i ve daha sonra Osmanlı Devletinin yönettiği ülke anlamında Batı dillerinde sıklıkla kullanılır. ■ Evliya Çelebi’de Fırat batısındaki Türkiye toprakları çoğu zaman ’Rum’ adıyla anılır. Ancak `Türk nüfusu çok olan yer` anlamında ’Türkistan’ tanımlamasını bazen kullanır. ■ Türkçede Batı dillerinden aktarılan ’Türkiya/Türkiye’ adı 1860’lardan önce görülmez, 1913 dolayında resmi kullanıma sirayet eder.
SN
■ Koord: 40° 5′ 29” D, 35° 14′ 7” K
Uluköy köy – Ezine – Çanakkale
■ Halen Kestanbol Kaplıcaları adında korunan eski isim, muhtemelen ’Eski İstanbul’ adından bozulmuştur. Dalyan maddesine bakınız.
SN
■ Koord: 39° 42′ 56” D, 26° 13′ 36” K
Veliki Preslav Велики Пресл belediye – Veliki Preslav – Şumen BG
■ Preslav kenti 10. yy’da Bulgar Hanlığının başkenti olmuş ve Bulgar ulusunun Hıristiyanlığı benimsemesinde öncü rolü oynamıştır.
SN
■ Koord: 43° 9′ 53” D, 26° 48′ 39” K
Yenikent mahalle – Sincan (Yenikent bucağı) – Ankara
■ 20. yy başında
Ermeni yerleşimi.
■ İstanos kasabanın, Zir 19. yy’dan itibaren idari bölgenin adıdır. 1619’da Polonyalı Simeon, aynı yüzyılda Evliya Çelebi, 1902’de Eprigyan çarpıcı doğal konumdaki tarihi kasabayı tasvir ederler. Ermeni nüfus 1915’te yok edildikten sonra vadi içindeki eski kasaba terk edilir ve 1957’de sel ve heyelan sonucu ortadan kalkar. Ovada Uluköy/Yenikent adıyla yeni yerleşim kuruldu.
SN
■ Koord: 40° 0′ 15” D, 32° 31′ 22” K