MAHMUT AŞKAR
ASAM AVRASYA BİR- MAHMUT AŞKAR VE ŞEFİK KANTAR
Dakika: 1:59:48 – 2:07:54
Levent Ağaoğlu – Sorum, Türklerin Almanya’da iş hayatındaki konumları hakkında, Türk ihracatçıları Almanya’da ne derecede mevcutlar? Oradaki Türk iş adamları üst düzeylerde varlar mı? Yoksa dönerci gibi o tarz orta kademeli işlerdeler mi?
Şimdi Almanya ihracatı herhalde 2 trilyon civarında birinci, ikinci sırada dünyada. Almanya’daki pazarlardan Türk iş adamlarının yararlanma imkanı var mı? Misal, Almanya’daki iş adamı ihracatçı diyelim, Türkiye’den 3. bir ülkeye ihracat yapan bir firmaya sipariş verir, Türkiye’deki üretimi desteklemiş olur. O anlamda mesela turizm konusunda Örgentur vardı, o iflas ettirildi mi bilemiyorum, ihracat sektörü konusunda Almanya’da güçlü Türkler var mı?
Azmi Özcan – Gerçekten Almanya’da güçlü Türkler var. Biraz önce verdiğim örnekte olduğu gibi, bir tost makinasıyla başlayan serüven var. Döner, garsonluk, dönercilikle Dortmund’un kenar kasabalarından Rönen’de başlayan ve bugün de waffle makinalarının dünyadaki bir numaralı üreticisi durumuna gelen iş adamı var. Bunun gibi çok büyük örnekleri var. Ama tabii Mahmut Hocam şu an aktif olarak orada olduğu için sözü ona bırakalım.
Mahmut Aşkar – Arkadaşlar benim bildiğim Almanya’da sizin düşündüğünüz şartlarda iş adamı hemen hemen yok gibidir. Ama büyük çapta esnaf kesim var, küçük işletmeler var. Şu anda kendini fazla belli etmeyen, büyüğe yakın Türkiye’den Almanya’ya ihracat yapan veya Türkiye-Almanya arası çalışan birileri vardır belki onlar da birkaç sene sonra ortaya çıkacaktır. Şimdi Almanlarda bir sıkıntı var yaşlandıkça yeni nesiller orta direk dediğimiz babalarının işlerini devam ettirmiyorlar, bırakıyorlar.
Türklerden ve diğer göçmenlerden devralanlar var. O istikamette zaman zaman bazı şeyleri duyuyoruz, okuyoruz. Henüz onlar çok piyasaya çıkmış değiller ama büyük çapta döner, restaurant, hizmet sektörü, market ve buna yakın diğer işlerde; sağlık sektöründe, sağlık sektörünün diğer hizmet veren kesimlerinde, ciddi manada Türk kökenli iş adamlarından bahsetmek mümkündür. Sorumu bağışlayın ama sizi niye ilgilendiriyor Türk işadamları?
Neticede onlar Türktür ama sonuçta ticaret yapıyor. Bu kültüre falan benzemez. Menfaate dayalı şeylerdir, neticede onlar oranın iş adamı olacaktır, onlardan fazla bir şey olacağını zannetmiyorum. Ama burada şu var Türkiye’de daha çok ihracat yapan şirketler var. O da Türklere yöneliktir, biz orada fasulyesini, salçasını büyük oranda tüketiyoruz.
Şefik Kantar – Şimdi çeşitli yerlerde rastlamışsınızdır, işte Almanya’da 70 bin işadamımız var, bunların 7-8 milyarlık yatırımları var, 300 bin kişiden fazla istihdam sağlamaktadırlar. O işadamı denilenlerin çoğunluğu esnaftır. Bu rakamlar küçümsenecek rakamlar değildir ancak, Almanya’nın genelinde baktığınızda bizim düşündüğümüz gibi büyük rakamlar değildir.
Şimdi büyük işadamı konusuna gelindiğinde, bu konu bundan 15-20 yıl önce çok gündemdeydi. O yıllarda Türklerin oradaki tırnak içinde –sefil- durumunu anlatan “En Alttakiler” diye Günter Wallraff tarafından bir kitap yazılmıştı ve Türklerin nasıl sömürüldüğü orada anlatılıyordu. Buna tepki olarak bizlerden de “En Üstteki”ler diye kitaplar yazıldı. Burada da Türkler sadece Günter Wallraff’ın anlattığı gibi fabrikalarda sömürülen kişiler değildir, büyük Türk işadamları da vardır, diyerek bir dizi işadamı orada tanıtıldı.
Mesela bunlardan birisi Mahmut bey’in hemşerisi diyebileceğim, Aachen kentinde Kemal Şahin “Şahinler Holding”, öbürü Et Kralı Aydın Yardımcı, Vural Öger, Baktat’ın sahibi Mustafa Baklan gibi 8-10 tane isimdi. Ancak şu anda bunların hemen hemen hiçbiri ayakta değil veya eski durumlarında değiller. Şimdi Alman ekonomik sistemi de siyasi, kültürel, sosyal sistemlerde olduğu gibi tamamen Almanya ve Almanlar lehine çalışan mekanizmalara sahip ve bunları zaman içerisinde istediği şekle getiriyor. Hizmet sektöründe çok yaygın türk kesimi mevcut, mesela orada bir şehre gittiğiniz zaman çok sayıda kuaför görürsünüz.
Şimdi Alman maliyesi, her sene buralara operasyon yaparlar. Yok şu hesabı yanlış yaptın, yok şunu şöyle yaptın diye ceza keserler, bunların bile istikrarlı şekilde yaşamasına müsaade etmezler. Fakat siz sitem kokan bir şekilde dönercilerden bahsettiniz dönercilik çok büyük bir sektördür. Almanya’da 150’den fazla döner fabrikası vardır. Bu ciroyu büyüten bir husustur. Neredeyse son 10 yıldır döner büfelerinin ciroları, Mc Donalds gibi gıda zincirlerinin cirolarını aşmıştır ve büyük bir rekabet gücü vardır. Aslında döner, Türkiye’nin milli bir sektör olarak ele alıp bütün dünyayı fethedeceği bir sektördür. Türkiye nedense buna ilgi göstermiyor.
ASAM AVRASYA BİR- MAHMUT AŞKAR VE ŞEFİK KANTAR
Dakika: 1:59:48 – 2:07:54