*****************************************
ACI
AÇ GÖZLÜLÜK
ADALET
AİLE
AKIL
ASKERLİK
AŞKBAŞLANGIÇLAR
BİLİMCESARET
ÇALIŞMA İSTEĞİ
DALKAVUKLUK. DIŞ GÖRÜNÜM
DAVRANIŞLAR
DERTLER
DEVLET YÖNETİMİ
DOSTLUKEĞİTİM
EĞLENCE
ELEŞTİRİ
ERDEM
ERTELEME
EŞİTLİK
EVLİLİKFARKLILIK
GİZLİLİK
GÜZELLİKHAKSIZLIK
HATALARİFTİRA
İHTİYARLIK
İNSAN
İSTEKLERKADER
KADINLAR
KANUNLAR
KONUŞMA SANATI
KORKU
KÖTÜLÜKMİSAFİRLİK
MUTLULUKÖFKE
ÖĞÜT
ÖLÇÜ
ÖLÜM
ÖVGÜ
ÖZGÜRLÜKSAĞDUYU
SAĞLIK
SANAT
ŞANS
ŞİİR
ŞÖHRETTANRILAR
TECRÜBEÜMİT
YALAN
YEMİNZAMAN
ZEVKLER*****************************************
ACI
Matemin gözyaşları ve feryatları rahatlatır acısı olanları.
Euripides, Troades
Neşeniz de sınırlı olmalı, acınız yakınmanız da sakin. Çünkü bütün hayatınız boyunca karışacaktır neşeyle acı.
Phaidros
AÇ GÖZLÜLÜK
Sahip olmadığı şeyler için üzülen değil, fakat sahip oldukları için sevinen insan aç gözlü değildir.
Demokritos, [Anthologia Stobaiou)
Kendi yurtlarını beğenmeyip de başka illere (ülkelere) gidenler, yabancıdır diye oralarda beğenilmez, kendi yurttaşlarını hor gördükleri için bir daha onlar da aralarına almaz.
Aisopos
Lüzumsuz şeylerden hiçbirine ihtiyaç duymamak, gerekli olan hiçbir şeyden ise yoksun olmamak ne güzeldir.
Plutarkhos, Moralia
Kazanmayı iste, ama her zaman tanrıyla birlikte.
Sophokles, Aias
Malını yitirmeyi hak eder başkasının malına göz diken.
Phaidros
Yoksul, zengin gibi olayım derken telef olur
Phaidros
Hepimiz mutlu olup yetinelim… yaşayalım alnımıza yazılmış yılları. Elde etmeye çalışmayalım ölümlüye kaderin bağışladığından daha çoğunu.
Phaidros, Appendix Perottina
Aç gözlülük, ahlâka aykırı ve haksız bir davranıştır.
Platon, Gorgias
Aç gözlüye bir mal emanet edersin de sonra o maldan hayır mı kalır?
Aisopos
Bir çocuk; dar ağızlı ve içinde fındık, incir bulunan bir kaba elini sokar, avucunu alabildiği kadar doldurur ve bu kadar şişince, elini dışarıya çıkaramayarak ağlamaya başlar. Yavrum onun yansını bırak Elini yine oldukça dolu dışarıya çıkarabilirsin… Sen işte bu çocuksun! Çok istiyorsun ve hepsini elde edemiyorsun. Daha az iste, o zaman istediğin senin olur.
Epiktetos
ADALET
Adaletin içinde erdemin her çeşidi mevcuttur.
Theognis, (Aristoteles, Ethika Nikomakheia)
Adil insan sadece haksızlık yapmayan değil, buna imkânı olduğu halde yapmayan kişidir.
Philemon, [Anthologia Stobaiou)
Adalet gerekenleri yapmamızdır, adaletsizlik ise, gerekenleri yapmamamız ve doğru yoldan çıkmamızdır.
Demokritos, [Anthologia Stobaiou)
Eğer birisinin yaptığı şeyler kendi başına gelirse, işte bu gerçek adalettir.
Aristoteles, Ethika Nikomakheia
Eğer bir hata yapacaksak, bir suçluyu serbest bırakmak, birisini haksız yere mahvetmekten daha iyidir; çünkü birincisi sadece bir hatadır, ancak birini haksız yere mahvetmek ise dine ve toplumsal değerlere karşı büyük bir saygısızlıktır
Antiphon, (Anthologia Stobaiou)
Cahil insanların yargıda bulunmalarına asla izin verme.
Phokylides, Gnomai
Haklı veya haksız olduğu kesinleşmeden önemli bir şey söylemeye çekinirim.
Pindaros, Nemeonikai
Çıkarı değil, haklı olmayı iste.
Menandros, Gnomai Monostikhoi
Hukukun karşısında ne çocuklarını, ne yaşamını, ne de başka bir şeyi üstün tutma.
Platon, Kriton
Hem dostlara hem de yabancılara karşı adil ol.
Menandros, Gnomai Monostikhoi
Hakkımı savunmak boynumun borcudur.
Euripides, Iphigeneia he en Aulidi
AİLE
Ölümlülerin en büyüğü de en küçüğü de çocuklarını sever. Aralarındaki zenginlik, fakirlik farkına rağmen insanoğlu çocuklarına düşkündür.
Euripides, Herakies
Kardeşler arasındaki geçimsizlik, onların kendi evlerine karşı olan fazla sevgilerinden veya hırslarından doğar. Ben, birbirine acı veren böyle akrabalıklardan nefret ederim.
Euripides, Iphigeneia he en Aulidi
Acı bir şey varsa o da çocuklarından mahrum olmaktır.
Euripides, Iphigeneia he en Aulidi,
Ana babana layık olduğunu göster.
Korinthöslu Periandros
Ebeveynlerine karşı, çocuklarının sana nasıl davranmalarını arzu ediyorsan aynı şekilde davran.
Isokrates, Pros Demonikon
AKIL
Uranosla toprağın oğullan Titanlar. Boşuna yatıştırmaya uğraşıp durdum, gururlarına kapılıp uzlaşmayı küçümsediler, gücün hakkından güçle geliriz sandılar. Oysa bana anam, Themis ya da Gaia, türlü türlü adları olan anam kaç kez öngörüsüyle söylemişti bana; nasıl kazanılır gelecek zamanlar, güçle zorla değil, akılla kazanılır demişti.
Aiskhyios, Prometheus Desmotes
Olmayacak dertler açtı başına aklın, yolunu şaşırttı sana: şimdi hasta düşmüş bir hekim gibi kendi derdine deva bulamıyorsun.
Aiskhylos, Prometheus Desmotes
Her şeyi yoluna koyacak olan akıl sapıtırsa onu yoluna kim koyacak?
Epiktetos
ASKERLİK
Savaş her şeyin babasıdır ve her şeyin kralıdır. Bazılarını tanrılaştırır, bazılarını sıradan insan yapar; bazılarını köleleştirir, bazılarını ise özgür kılar.
Herakleitos
Savaşta ölenler hem tanrılar hem de insanlar tarafından onurlandırılırlar.
Herakleitos
Askerin nöbet tutması, dostlarının mallarına el sürmemesi ve surat asmadan düşmanın üstüne yürümesi isteniyorsa, düşmandan çok kendi generalinden korkmalıdır.
Ksenophon, Anabasis
İşi gücü olmayan bir ordu kötü ve çirkin dedikodulardan hoşlanır.
Euripides, Iphigeneia he en Aulidi
Savaşta zaferi kazandıran şeyin ne sayı üstünlüğü ne de güç olduğunu bilirsiniz; düşmanın üzerine tanrıların yardımıyla en kararlı yürüyenler, karşılarında kendilerine kafa tutan bir düşmana pek ender rastlarlar. Baylar! Çarpışmalarda her çareye başvurarak canlarını korumak isteyenlerin hemen her zaman korkakça öldüklerini, tersine ölümün kaçınılmaz ve her insanın başına gelen bir şey olduğuna inanan ve onurlu bir biçimde ölmek için çarpışanlannsa yaşlılığa, çoğunlukla ötekilerden daha çok ulaştıklarını ve ömürlerinin geri kalan kısmını daha mutlu geçirdiklerini görmüşümdür. Bu ilkelere inanan bizlerin, böylesine güç ve tehlikeli bir durumda cesaret gösterip başkalarını da cesaretlendirmemiz gerekir.
Ksenophon, Anabasis
O zaman Sulla attan indi, eline bir bayrak alarak kaçan (askerlerinin) arasından düşmanlara doğru ilerledi ve şöyle bağırdı: ‘Ey Romalılar, burada ölmek benim için onurlu bir şey; siz de komutanınızı nerede bıraktınız diye soranlara Orkhomenos’ta demeyi unutmayın. Bu sözler askerlerinin duygujarını değiştirdi ve sağ yandaki kohort’lardan ikisi Sulla’nın yardımına koştu
Plutarkhos, Bioi Paralleloi, (Sulla)
Bir savaşçı için… asıl yiğitlik vazifesinin başında, metanetle yerinde kalmak, gözünü bile kırpmadan bütün bir… ordunun üzerine saldırdığını görmektir.
Euripides, Herakles
Zırhlı savaşçı zırhının kölesidir; kendi sırasında yüreksiz arkadaşları varsa yanındakilerin korkaklığına kurban olur, ezilir gider. Mızrağı kırıldı mı, artık ölümden kurtulamaz, çünkü kendini koruyacak başka silahı yoktur. Halbuki kolu ok atmakta usta olanın, ötekileri ölümden korumak için de binlerce ok atmak gibi eşsiz bir üstünlüğü vardır; uzakta durarak, kör okların mutlaka kendilerini yaralayacağını gören düşmanları püskürtür; vücudunu düşmana karşı hiç tehlikeye atmaz, emniyette kalır.
Euripides, Herakles
Savaşta kendini emniyete alıp düşmana zarar vermek de en büyük ustalıktır…
Edripides, Herakles
Düşmanın kendisini küçük göstermesine kanmayın, sizi pusuya düşürüp kolayca yenmek içindir.
Aisopos
Kazanması elinde olmayan bir savaşa girmezsen yenilmezsin.
Epiktetos
AŞK
Aşktan daha güçlü hiçbir şey yoktur.
Menandros, (Anthologia Stobaiou)
Aşkta hünerli olanlar, bir şey elde etmedikçe, sonundan emin olmadıkça sevgililerini övmezler.
Platon, Lysis, O
Güzel yaşamak isteyenleri ömürleri boyunca nedir güzel yaşatan? Akrabalar mı? Hayır. Şanlar şerefler mi? Hayır. Zenginlik mi? Hayır. Ne şu ne bu, hiçbir şey insanı sevgi kadar güzel yaşatamaz.
Platon, Symposion
Seven adam, sevdiğinin gözü önünde silahlarını bırakıp kaçmaktansa, bütün orduya rezil olmayı, hatta ölmeyi bile hoş görür… sevgilisini yalnız bırakmak, tehlikedeyken yardımına koşmamak en korkak adamın bile yapacağı iş değildir… İşte budur sevginin sevenlere verdiği güç.
Platon, Symposion
Kimse sevgiye karşı koymasın. Ona karşı koyan, tanrıları düşman eder kendine…
Platon, Symposion
Düşkün dediğimiz, orta malı sevgiye düşen, candan çok bedeni seven adamdır. Bu sevgi uzun sürmez, çünkü sevilen şey sürekli değildir. Asıl sevdiği şey, sevgilinin bedeni, bir çiçek gibi solar solmaz, sözler, yeminlerle birlikte sevgi de uçar gider. Bir insanı içi güzel diye seven ise ömür boyu sever, çünkü sürekli bir şeye bağlanmıştır…
Platon, Symposion
BAŞLANGIÇLAR
Başlangıç işin yarısıdır… ve güzel bir başlangıcı hepimiz her zaman överiz.
Platon, Nomoi
Bir çember üzerinde başlangıç da bitiş de aynı yerdedir.
Herakleitos
Bir işe düşünüp taşınmadan atılanlar yalnız o işi başaramamakla kalmaz, üstelik herkesi kendilerine güldürürler.
Aisopos
BİLİM
Bahtlıdır bilimle uğraşan, kendini yoran, araştıran. Düşünmez yurttaşlara zarar vermeyi, haksızlığa varmaz asla eli. Doğanın bitimsiz düzenine bakar, gözünü ayırmaz bu evren nereden nasıl doğmuştur, bunu sorar. Temizdir, lekesizdir böyle bir kişi, kötülükten, şüpheden uzaktır her işi.
Euripides, Fragman
Sahip olduklarımız arasında sadece bilgi ölümsüzdür ve kutsaldır.
Plutarkhos, Ethika, E
Tüm insanlar doğaları gereği bilmeyi arzu ederler.
Aristoteles, Metaphysika I
Görmeyenler için körlük hasıl kötü birşeyse, eğitimsizler için de bilgisizlik o kadar kötüdür.
Plutarkhos, Bioi Paralleloi, (Lysandros)
Bildiğim bir şey varsa o da hiçbir şey bilmediğimdir.
Sokrates (Platon, Apologia, B)
CESARET
Pek çok cesurca davranış zorunluluktan doğar.
Bir tragedia yazan» fragman
Yerinde ve zamanında gösterilen cesarete tanrı da yardım eder.
Menandros, (Anthologia Stobaiou)
ÇALIŞMA İSTEĞİ
Güzel olan hiçbir şey zahmetsiz elde edilmez.
Sophokleş, Elektra
Çalışanların sürüleri de olur, altınları da; çalışmakla sevdirirler kendilerini tanrılara. Çalışmak değil, çalışmamaktır ayıp olan.
Hesiodos, Erga kai Hemerai
Çevrende olan birçok olaya gözünü çevirip de bakarsan, çabayla zahmetin ne kadar etkili olduğunu anlarsın. Bu tıpkı su damlacıklarının zamanla ve yavaş yavaş kayaları oymasına benzer.
Plutarkhos, Moralia
Hareketsizlikten ve tembellikten korkaklık, zahmetten ve emekten ise cesaret doğar.
Hippokrates, Peri Aeron Hydaton Topon
Bir insanın kendi gücünü aşan işleri yapması büsbütün saçma bir şeydir.
Sophokles, Antigone
DALKAVUKLUK
Herkes kendisinin ilk ve en büyük dalkavuğudur.
Plutarkhos, Moralia
Dalkavukların arasına düşmektense kargaların arasında olmak daha iyidir; çünkü kargalar ölülerin leşlerini yerler, dalkavuklar ise insanların ruhlarını canlıyken mahvederler.
Anthistenes, (Anthologia Stobaiou)
DAVRANIŞLAR
Benim istemediğim kadar yumuşak davranma bana.
Aiskhylos, Prometheus Desmotes
Size başkaları yapınca kizdığınız şeyleri siz de başkalarına yapmayın.
Isokrates, Pros Nikoklea
Adil insanlar hoşgörülüdürler.
Platon, Gorgias
Bazı insanlar vardır, kendilerini pek beğenir, övünür, kendilerinden çok daha güçlüleri yermeğe kalkarlar, bir de onların kımıldandığını gördüler mi, bakarsınız hemen gerisin geriye dönerler.
Aisopos
Adettir, hor görülen insan aynen karşılığını yapar.
Phaidros
Kusurlarımızı görmeyiz ama suç işlemeye görsün başkaları hele, ahlâk hocası kesiliveririz birdenbire.
Phaidros
İnsan bağışlamalı rastlantıyla suç işleyen kimseyi. Ama bile bile zarar vereni de, her türlü cezaya çarptırmalı bence.
Phaidros
İnsan kendinden güçlüsüne bakıp da dövüneceğine kendinden güçsüzüne bakıp avunsun, daha iyi
Aisopos
Bir kere sınırı aşan için artık sınır yoktur…
Epiktetos
Gülecek bir şey olmadığında sadece bir budala güler.
Menandros, Gnomai Monostikhoi
Güçlülere, büyüklere öyküneyim dediniz mi… hem emekleriniz boşa gider, hem de herkesi kendinize güldürürsünüz.
Aisopos
Kıskanç kişi kendi kendisinin düşmanıdır; çünkü sürekli olarak kendi yarattığı üzüntülerin etkisinde kalır
Menandros, Fragman
Nice insanlar vardır, giriştikleri işi beceriksizlikler yüzünden başaramadılar mı, hemen o işi kötülemeye kalkar.
Aisopos
Kendi işinle ilgilen ve başkalarının yaptıklarıyla uğraşma.
Menandros, Gnomai Monostikhoi
Seni seveni çağır sofrana, sevmeyeni değil. Çağırdığın daha çok komşuların olsun… Başına bir şey gelecek olursa komşuların hemen yardımına koşar.
Hesiodos, Erga kai Hemerai
Dostum niye bir baston yutmuş gibi yürüyorsun? -Sokakta rastladıklarımın hepsi tarafından imrenilmek ve sağdan soldan: “İşte büyük bir filozof” sözünü duymak için böyle davranıyorum.- İmrenmelerini istediğin kimlerdir? Onlar senin deli dediğin kimseler değiller mi? Delilerin sana imrenmelerini mi istiyorsun? Ah Ey koca deli!.
Epiktetos
DERTLER
Niçin atmıyorum kendimi bu kayadan? Bir düşer kurtulurum bütün dertlerden. Her gün korkakça acı çekmektense bir anda ölüp gitmek daha iyi.
Aiskhylos, Prometheus Desmotes
İstenerek katlanılan sıkıntılar istenmeden gelen sıkıntılara dayanmayı kolaylaştırır.
Demokritos
Bugüne kadar hiç kimse dertsiz doğmamıştır.
Euripides, Iphigeneia he enAulidi
İnsanlar için üzüntüden daha beter bir kötülük yoktur.
Menandros, Gnomai Monostikhoi
Sokrates’e, insan hayatını hiç üzülmeden nasıl geçirebilir diye sorulduğunda; ‘Bu imkânsızdır, çünkü bir evde veya
şehirde yaşayıp insanlarla görüşen birisinin üzülmemesi mümkün değildir diye cevap vermiş.
Sokrates, (Anthologia Stobaiou)
Tatlı söz üzüntüye derman olur.
Menandros, Gnomai Monostikhoi
Dayan yüreğim, unutma ki çok daha alçakça şeylere katlanmıştın.
Homeros, Odysseia
DEVLET YÖNETİMİ
İnsan doğası gereği devlet kurmaya elverişli bir yapıya sahiptir.
Aristoteles, Politika
Sen tapın, yalvar, yaltaklan günün efendisine… Hiç ama hiç umurumda değil benim. Elindeyken, ne isterse yapsın, assın kessin: Uzun sürmeyecek çünkü… saltanatı
Aiskhylos, Prometheus Desmotes
Kentin (devletin) mutluluğu ve erdemin uygulanması için gerekli olan en önemli, en vazgeçilmez yöntemlerin kökleşip sarsılmaz hale gelmesi, bunların yurttaşlara verilen eğitim yoluyla törelere işlemesine bağlıdır; zor kullanarak elde edilen sonuç bundan sağlam olmaz. Çünkü yasacının kurduğu düzeni herkese aşılayan eğitim yoluyla, gençler her şeyi bilinçli bir istekle yapacaklardır.
Plutarkhos, Lykurgos
Halklar kendilerini yönetmesini beceremeyen insanları kolay kolay dinlemezler: Buyruk dinleme buyruk verenin değerine bağlıdır; iyi yol gösteren kendini daha iyi izletir. Binicilik sanatı nasıl atı dizgine rahatça uyar duruma getirmekse krallık sanatı da insanları buyruğuna sokmasını bilmektir.
Plutarkhos, Lykurgos
Kendini uygunsuzluğa, kötü öğütlere kaptıran bir devlette bilgelik de kalmaz.
Euripides, Herakles
Yurttaşlar bir efendinin buyruğu altında istekli davranmazlar; çünkü bir efendi için çalışmaktadırlar. Oysa özgür
oldukları zaman artık kendi öz çıkarları haline gelmiş olan şeyi canla başla savunurlar.
Herodotos, Historiai
Bir devlet, mutlak hükümdarlara değil, kanunlara boyun eğmelidir. Böyle olmazsa, bu, ne isteklerine herkesin boyun eğmesini isteyenler, ne de boyun eğenler veya çocukları, veya çocuklarının çocukları için iyi olur… Böyle kazançlar elde etmek isteyenler, adi, bayağı ruhlardır.
Platon, Epistolai
Kendisi ve memleketi için en güzel olacak şeyi araştıran kimse, bu yüzden acılara da uğrasa, doğru ve güzel bir sona erer. Hiçbirimiz ölümsüz değiliz.
Platon, Epistolai
idarecilerin karakteri idare edilenlerinkiyle aynıdır.
Isokrates, Pros Nikoklea
Anarşiden daha büyük bir kötülük yoktur. Bu hem devletleri hem de evleri altüst eder.
Sophokles, Antigone
İktidar ya halkın sevgisiyle, ya da parayla elde edilir.
Sophokles, Oidipous Tyrannos
Sokrates’e hangi kentin yasa dışı idare edildiği sorulduğunda, İdarecilerin belli gruplardan seçildiği kent cevabını vermiş.
Sokrates, (Anthologia Stobaiou)
Devlet işlerinden daha zengin olarak değil, daha büyük bir şöhretle ayrılmalısın. Çünkü halkın övgüsü paradan çok daha değerlidir.
Isokrates, Pros Demonikon
Ancak yönetilmeyi öğrendiğin zaman yönetmeye muktedir olabilirsin.
Solon, (Anthologia Stobaiou)
Kültürsüz halk çoğu zaman bir tiranın boyunduruğu altına girer.
Solon, Fragman
Bir iktidar değişikliğinde fukara halk çoğu defa, efendi değiştirir sadece.
Phaidros, I
Halk kütlesi korkunç bir beladır.
Euripides, Iphigeneia he enAulidi
Çok başlılık iyi değildir, bir kişi efendi olmalıdır.
Homeros, Ilias
Yurttaşlar, her şeylerini çılgınca sarf etmek gerektiğini düşünür, bütün gayretlerini aşk cümbüşlerine vererek yiyip içmekten başka bir şeyle uğraşmamak gerektiğini sanırlarsa, hiçbir kanun, ne kadar iyi olursa olsun, bir devleti rahata kavuşturamaz.
Platon, Epistolai
Lykurgos hemen düzeni toptan değiştirecek bir anayasa hazırlama işine girişti, yepyeni bir rejim kurma gereğine inanıyordu: Tıpkı türlü hastalıklara tutulmuş bozuk bir bedenin durumunu toptan değiştirmek için, kötü sıvıları dışarı atacak sert ilaçlar ve müshiller kullanmak gibi…
Plutarkhos, Lykurgos
Lykurgos… hayasızlığı, kıskançlığı, cimriliği, gösterişi ve bunlardan daha köklü ve daha yıkıcı olan toplum hastalıklarını, yani zenginliği ve yoksulluğu söküp atmak için, bütün memleketin orta malı olması, toprakların yeniden bölüşülmesi gereğine yurttaşlarını inandırdı. Herkes geçim bakımından eşit olacak, kimsenin erdemden başka üstünlüğü olmayacaktı… Çünkü aslında insanlar arasında ayrılık ve eşitsizlik yoktu. Ayrılık ve eşitsizlik olsa olsa kötü davranışlarla iyi davranışlar arasında olabilirdi…
Plutarkhos, Lykurgos
Haz ve tutkuya düşkün olan ve bunlara aç gözlülükle saldıran bir insan ya da bir oligarşi ya da bir demokrasi, iyileşmez ve sonu gelmez bir hastalığa yakalanarak hiçbir şeyi tutamayan bir ruhla kenti ya da bireyi yönetecek olursa, yasaları hiçe sayacaktır ve bu durumda… hiçbir kurtuluş yolu yoktur.
Platon, Nomoi
DIŞ GÖRÜNÜM
Bir kimseyi dış görünümüyle sevmemiz ya da ondan nefret etmemiz anlamsızdır; onu yaptığı işlerle değerlendirmeliyiz.
Lysias, Hyper Mantitheou
Vücut güzelliği bir hayvanın güzelliğine benzerdi, eğer akıl olmasaydı.
Demokritos, Fragman
DOSTLUK
Kendini bil. Dostların ziyafetlerine yavaş git, felaketlerine ise koşa koşa.
Sparta’lı Khilon
Dostlarına karşı şanslı günlerinde nasılsan şanssız zamanlarında da öyle kal.
Korinthos’lu Periandros
Dostlarınıza bir yardım edecekseniz vaktinde edin, işleri büsbütün bozulduktan sonra siz öğüt vermeye kalkmışsınız,
neye yarar?
Aisopos
Düşünce birliği dostluk yaratır.
Demokritos
İnsanlardan sadece erdemli olanları dost edinin…
Pythagoras, Khrysa Epe
Dostlarını korumak için haklı bir öfkeyle heyecanlanmak ancak gerçek dostlara yaraşır…
Euripides, Herakles
Şanssız adamın dostu kalır mı?
Euripides, Herakles
Yüksek mevkide bulunan iyi bir adamın tavırlarını değiştirmemesi, bilakis refah içinde olduğundan, dostlarına yardım edebileceği zaman onlara karşı daha fazla sadakatle hareket etmesi gerekir.
Euripides, Iphigeneia he en Aulidi
Zor bir sorunda sadık bir insan değerlidir altınla gümüş kadar.
Theognis
Bir düşmandan kendini korumak bir dosttan korumaktan daha kolaydır.
Alkmeon
Dürüst ve iyi arkadaş, edinilen bütün mülklerin en iyisidir.
Ksenophon, Apomnemoneumata
Sadece erdemli kişilerin dostlukları sahtekârlıktan uzaktır.
Aristoteles, Ethika Nikomakheia
Mutlu olan dostlarını kıskanmaksızın takdir etmek az sayıda insanın doğasında vardır.
Aiskhylos, Agamemnon
Dostlarına mutlu olduklarından, çok mutsuz zamanlarında daha çabuk git.
Sparta’h Khilon (Diogenes Laertios, Bioi kai Gnomai Ton Eudokimon Philosophon, I, )
Nice insanlar vardır, kendilerini düşmanlarından korurlar ama hiç farkına varmadan, düşmandan da daha tehlikeli dostların eline düşerler.
Aisopos
Dostlarının alayları senin yaşayışını değiştirmene engel olmasın. Rezalet içinde olup onlara yaranmayı mı, ya da erdemli olarak onların gözünden düşmeyi mi üstün tutarsın?
Epiktetos
Dostlarını imtihan etmemeyi dile!. Aksi halde bir gölgeden başka bir şey olmadıklarını göreceksin.
Philemon, (Anthologia Stobaiou)
Dion’a ihanet etmekle birçok zenginlikler, şerefli mevkiler elde edebileceği halde bunu yapmayan da bir Atinalı idi.
Çünkü bu iki insanı bağlıyan, bayağı bir arkadaşlık değil, eş bir eğitimden gelen bir dostluktu. Akıllı bir adam ruh ve vü
cut yakınlıklarına değil, yalnız bu çeşitten dostluğa güvenmelidir.
Platon, Epistolai
Bir gün bahtın değiştiğini görünce yanında benim gibi bir adam bulunmasını isteyeceksin.
Platon, EpistolaU Od
Daha yeni tanıdığın bir adam sana, kırk yıllık arkadaşlarından çok dostluk gösteriyorsa, sakın kanma onun sevgisine. Bil ki arkadaşlığınız ilerleyince o başkalarıyla tanışırsa bu sefer de seni bırakır, onların yüzüne güler.
Aisopos
Dostluğa hainlik ettiniz mi, oyun ettiğiniz kimselerin öç almaya güçleri yetmez diye güvenmeyin; onların elinden bir şey gelmese bile, tanrılar o kötülüğü sizin yanınıza komazlar.
Aisopos
EĞİTİM
Cehalet, ne acı bir felaket
Sophokles, [Anthologia Stobaiou)
Eğitilmişlerin ümitleri hiçbir şey öğrenmemişlerin zenginliğinden daha kuvvetlidir.
Demokritos
Gençlerin akıllı, yaşlıların akılsız olması da mümkündür; düşünceli olmayı öğreten zaman değil, zamanındaki eğitim ve yaratılıştır.
Demokritos
Ruhsal eğitim onu elde edenler için ikinci bir güneştir.
Herakleitos, Fragman
Lykurgos, kanun koyucunun en büyük ve en güzel eserinin eğitim olduğu düşüncesine sahipti.
Plutarkhos, Bioi ParalleloU (Lykurgos)
Arıların nasıl ki bütün bitkilerde durduklarını ve her birinden en iyi olanı aldıklarını görüyorsak, kendilerini yetiştirme isteği içinde olanlar da bütün bilgilerden yararlanmalı ama hepsinden faydalı olanları seçmelidirler.
Isokrates, Pros Demonikon
Aristoteles’e eğitimli ve eğitimsiz insan arasındaki fark nedir diye sorulduğunda, ‘canlılar ve ölüler arasındaki farkın aynısıdır diye cevap vermiş. O, bilginin mutlu anlarda bir süs, hüzünlü zamanlarda ise bir sığınak olduğunu söylüyor.
Diogenes Laertios, Bioi kai Gnomai Ton Eudokimon Phitosophon
Erdemin temelleri insanın doğasında vardır; ancak onun işlenmesi eğitimin işidir. Eğitimsiz mizaç kördür.
Plutarkhos, Ethika, A, B
Eğitimlerini ihmal edenler bunun sonucunun, doğru biçimde düşünememek olduğunu anlayamazlar.
Isokrates, Peri Eirenes
Cahil kalmaktansa ilerlemiş yaşında öğrenmiş ol çok daha iyi.
Kleobulos, [Anthologia Stobaiou)
Sadece bir iyilik vardır: Doğru bilgi. Ve sadece bir kötülük vardır, o da cahillik.
Sokrates, (Diogenes Laertios, Bioi kai Gnomai Ton Eudokimon Philosophon, E,)
Öğrenmeyi ihmal ettiğin şeyleri öğretmeyi istemen, delilikten başka bir şey değildir.
Platon, Alkibiades
Bir şey bilenler, başka birini kendileri kadar bilgili kılarlarsa, bu, onlarda gerçekten bilgi olduğunu gösterir.
Platon, Alkibiades
Her konuda bilgisiz birisi olmamak için her şeyi bilmeye uğraşma.
Demokritos, Fragman
Bir hekim bir hastaya gider ve ona şunu söyler: ‘Sıtmanız var. Bugün hiçbir şey yemeyiniz, yalnız su içiniz’. Hasta ona inanır, teşekkür eder ve ücretini verir. Filozof da bir kültürsüze şöyle der: ‘Azgın isteklerinizin sonu yok. Kaygılarınız bayağıdır. İnançlarınız sahtedir, yanlıştır’. Kültürsüz öfkelenerek çıkıp gider ve alçaltıldığını söyler. Bu ayrılık nereden geliyor? Çünkü hasta ağrısını duyar, ama bilgisiz bu acıyı duymaz…
Epiktetos
Ben öğrenmekten utanmam, araştırırım, sorduklarıma cevap verenlere minnet duyarım; hiç kimseye karşı nankörlük etmemişimdir; bana bir şeyler öğretmiş olana borçlu olduğumu her zaman kabul etmişimdir; öğrendiklerimi kendim bulduğumu hiçbir zaman ileri sürmemişimdir. Bana ders vereni, bilmediğimi öğreteni her zaman över, ondan bilgili bir adam diye söz eder, öğrendiklerimi dört bir tarafa yayarım.
Platon, Hippias Elatton
EĞLENCE
Dinlenme ve eğlence yaşamın zorunlu ihtiyaçlarındandır.
Aristoteles, Ethika Nikhomakheia
Eğlencesiz yaşam hansız uzun bir yola benzer.
Demokritos, (Anthologia Stobaiou)
Çabuk kırılır hep gerilmiş duran yay… gereğinde iyi düşünebilmesi için ruha biraz da eğlence gerek.
Phaidros
ELEŞTİRİ
Theopompos’un kötülemelerinden çok beğenilerine inanmak gerekir; çünkü o, beğenmekten çok, kötülemekten hoşlanır.
Plutarkhos, Bioi Paralleloi (Lysandros-Sulla)
ERDEM
Kendi kendini yenmek zaferlerin en başta geleni ve güzelidir, kendine yenilmek ise bütün bozgunların en çirkini ve en kötüsüdür.
Platon, Nomoi
Ne ölümlülerin ümitsiz hayatlarında pek bulamadıkları o parlak altınlar; ne mücevherler, ne insanların o kadar değer verdikleri gümüş döşekler; ne de engin ovalarda ağır başakların kendi kendine bittiği tarlalar; erdemli kimselerin düşünceleri kadar parlak olamazlar.
Platon, Epistolai
İmkân ve kuvvet elde olunca iyilik etmek kadar güzel bir şey var mı?
Sophokles, Oidipoûs Tyrannosm
Bana iyilik ya da kötülük yapanlara aynı biçimde ve daha fazlasıyla karşılık verecek kadar uzun yaşayabilsem.
Ksenophon, Anabasis
Kötülükten çok iyiliği hatırlamak güzeldir, doğrudur, kutsal ve tatlı bir görevdir.
Ksenophon, Anabasis
Yoksula hemen bağışta bulun, yarın gelmesini söyleme… Yoksul insana karşı asla insafsız olma.
Phokylides, Gnotnai
Babadan kötü şeyleri kapma.
Acınmaktan çok kıskanıl
Miletos’lu Thales
Başkasında hoş görmediğini kendin yapma.
Bahtsızları ayıplama; çünkü tanrıların gazabına uğramışlardır.
Affetmek öcalmaktan daha güçlüdür.
Lesbos’lu Pittakos
Gururdan zalim insan doğar, İfrat ve çılgınlıklarla beslenen bir gurur, kendini yükseklerde görür. Fakat akıbeti sonsuz bir uçuruma yuvarlanmaktır.
Sophokles, Oidipous Tyrannos
En iyi yaşam şekli, adalet ve diğer erdemler üzerinde uğraş vermektir.
Platon, Gorgias
Kötü düşünceli olmamak: İşte tanrının en büyük armağanı.
Aiskhylos, Agamemnon,
İnsanlara başkalarının felaketlerine gülmek değil, acımak yakışır.
Yakınlarının bile felaketlerinden mutluluk duyanlar kaderde herkesin ortak olduğunu anlamadıkları gibi evlerinde neşe de bulamazlar.
Demokritos
Ne hiçbir başa bağlı olmayan hayatı ne de zor altındaki uşaklığı öv.
Aiskhylos, Eumenides
Doğuştan asil olanlar çocuklarının ayıplanyla acı duyarlar.
Euripides, Herakles
İnsan bir kere haksızlıktan hoşlaşıp yasayı hiçe saymasın; artık geleceğin neler getireceğini kimse kestiremez. Böyle birisi kendi talih arabasını kendi eliyle parçalamış demektir.
Euripides, Herakles
Güzelliği seveceğiz ama çapkın olmayacağız; bilgeliği seveceğiz ama gevşek olmayacağız.
Thukydides, Historia
Erdemin yolu uzundur, sarptır; zor çıkılır tepesine, ama bir de çıktın mı, ne kadar zor da olsa, kolaylaşır her şey.
Hesiodos, Erga kai Hemerai
Erdem sadece kuramsal değil, aynı zamanda deneysel bir bilimdir. Ve erdemli olmak isteyen kişinin yalnızca kendisini erdeme yönelten dersleri iyi şekilde öğrenmesi değil, çalışkanlık ve özsaygı üzerine de uygulama yapması zorunludur.
Mousonios, (Anthologia Stobaiou)
Ağaç nasıl temiz havayla, serin rüzgârlarla büyürse, erdem de aynı şekilde bilge ve adil insanlarla gelişir.
Pindaros, Nemeonikai
Kötü insandan bütün hayatın boyunca uzak dur.
Menandros, Gnomai Monostikhoi
Ne yalnızken, ne de başka birisiyle, hiçbir zaman çirkin bir şey yapma. Herkesten daha çok kendinden utan.
Pythagoras, Khrysa Epe
Sadece lafta değil, işte de çalışkan olmalısın.
Menandros, Gnomai Monostikhoi
Sadece nasıl yaşayacağımıza değil, nasıl onurlu yaşayacağımıza da özen göstermeliyiz.
Platon, Kriton, B
Tanrının sana verdiklerinden, sen de ihtiyacı olan insanlara ver.
Phokylides, Gnomai
Hayatta doğru yerine yalan tercih edildiği zaman, insanların yaşamı sefalet ve acı içinde geçer.
Aisopos
Bütün hayatın boyunca gerçeğe o kadar saygı duy ki, sözlerin bütün diğer insanların yeminlerinden daha inandırıcı olsun.
Isokrates, Pros Nikoklea
Gerçek her zaman güvenilirdir.
Sophokles, Antigone
Erdem yolunda güçlü bir eğitimci olarak görünecek kimse, doğru yolu gösterme ve sözle inandırma yolunu tutandır, kanun ve zor yolunu değil. Çünkü, kanunun haksızlıktan alıkoyduğu kişi olasılıkla gizlice yanlış yol tutacaktır; erdeme inandırılan kişiden ise ne gizlice, ne de açıkça yanlış bir şey yapması beklenmez.
Demokritos
Erdem, kendisini kazanmış olan kişilere, zenginlikten daha iyi ve asil soydan daha yararlı bir dost olarak yaşlılıklarına kadar eşlik eder.
Isokrates, Pros Demonikon
Erdem, ruhun mantığa aykırı bölümlerinin mantıkla birleşmesidir.
Theages, (Anthologia, Stobaiou)
Biri çıkar da bir kimsenin seni yerdiğini söylerse ileri sürüleni yalanlamaya kalkma. Yalnız şu cevabı ver: Bunu söyleyen hiç şüphesiz başka eksiklerini bilmiyormuş. Bilseydi sadece bunu söylemekle kalmazdı..
Epiktetos
Felsefe yolunda ilerleyen bir adam… sanki en tehlikeli düşmanı olan ve kendisine biteviye tuzak kuran bir adama karşı imiş gibi kendisine karşı uyanıktır.
Epiktetos
Pek çok yiyeceği olduğu halde yiyemediği için sıska, cılız kalan kimselere benzeriz. Güzel ahlâk kurallarımız vardır. Ama bunlar laf etmek içindir, uygulamak için değildir. Davranışlarımız sözlerimizi yalanlar. Adam değiliz. Filozof rolü oynamak isteriz. Yük bizim için çok ağırdır…
Epiktetos
ERTELEME
İnsanlar için düzenden daha yararlı ve daha güzel bir şey yoktur.
Ksenophon, Oikonomikos
İşini tavsatanın ambarı dolmaz, üstüne düşmediğin işten hayır gelmez, işini yarım bırakan bela çeker başına.
Hesiodos, Erga kai Hemerai
Yarın başka türlü bir adam olacağım!. Niye bugünden başlamıyorsun? Bugün, yarın için hazırlanmaya koyul, başka türlü davranırsan yine yarına bırakacaksın.
Epiktetos
EŞİTLİK
Adalet ve eşitlik herkese hakim olduğu zaman yaşam bizim için mutluluk verici olacaktır.
Solon, (Diogenes Laertios, Bioi kai Gnomai Ton Eudokimon Philosophon, I, )
Eşitliği tercih et ve aç gözlülükten kaçın.
Menandros, Gnomai Monostikhoi
EVLİLİK
Dengin dengini bulmasıdır en büyük mutluluk dünyada, emeğiyle yaşayan insan evlenmeye kalkmayacak paralı soylu kişilerle.
Aiskhylos, Prometheus Desmotes
Sağlam nedenlere dayanarak değil de, tıpkı toy bir delikanlı gibi en aşağılık, en utanmazca duyguları kamçılayan hallere, cilvelere kapılarak evlenmişti.
Plutarkhos, Bioi Paralleloi, (Lysandros-Sulla)
Düğünleri gösterişsiz yapın.
Spartalı Khilon
Damattan yana mutlu çıkan bir oğul bulur, mutsuz çıkan ise kızını da kaybeder.
Demokritos
Şen, o uzun yokluklarımda, hiç kusur etmeden yatağımın şerefini koruyan, cesaretle yuvamın üstüne titreyen kadın.
Eyripides, Herakles
Buluşma zorluğu onları aşırılığa, ölçüsüzlüğe düşmekten korur, bedenleri yaratıcılığını yitirmez, sevgileri her gün yenilenirdi. Engelsiz buluşma özgürlüğünün getirdiği doygunluğa, bıkkınlığa düşmezlerdi. Hep birbirlerine doymadan ayrıldıkları için istekleri, sevgileri daha uzun sürerdi.
Plutarkhos, Lykurgos
Bir kadının yüreği için, tanrıların kavgadan sağ esen kurtardıkları kocasına kapıları ardına kadar açmak sevincinden daha parlak ne ışıldayabilir?
Aiskhylos, Agamemnon
FARKLILIK
Herbir şey bana nasıl görünüyorsa benim için böyledir, sana nasıl görünüyorsa senin için de öyle… üşüyen için rüzgâr soğuk, üşümeyen için soğuk değildir..
Protagoras
GİZLİLİK
Yapmak istediğini söyleme; başaramazsan gülerler.
Lesbos’Iu Pittakos
Bir insan sana bir gizlisini söyledi. Sen de gizlini bildirmenin namusluca, doğru ve ince bir davranış olduğunu sanıyorsun. Sen bir hoppa ve bir aptalsın…. Sana sırrını söyleyen çoğunlukla namuslu bir adamın maskesini taşır. Bu güvenmek değildir. Bu, boşboğazlıktır. Senin kulağına söylediği şeyi rastgeldiğine de söyler. , delinmiş bir fıçı gibidir. Kendi gizlisini saklayamadığı gibi senin gizlini de saklayamayacaktır.
Epiktetos
Bazı insanlar vardır uzaktan bir şey sanıp korkarsınız; yanlarına vardınız mı hiçlikleri belli olur.
Aisopos
Yaradılıştan korkak olanlara ne deseniz boştur, yüreklerini pekleştiremezsiniz.
Aisopos
GÜZELLİK
Saç, güzelleri daha alımlı, çirkinleri de daha korkunç gösterir.
Plutarkhos, BioiParalleloi (Lysandros-Sulla)
Güzellik ile çirkinlik arasında fark olmadığını ileri sürmek nankör ve toy olmaktır… Bu, eşyanın niteliğini bilmeyen ve bu başkalığı duyarlarsa sürüklenip yıkılacaklarını sanan kimselerin düşüncesidir. Güzelliği yok sayarak ondan kurtulmak mümkün değildir. Onu bilmek ve ona dayanmak gerekir.
Epiktetos
HAKSIZLIK
Tanrı sadece haksızlık yapmaktan nefret edeni sever.
Demokritos
Bizimle ilgili olarak halkın değil, adil ve haksız olanları iyi ayırt edebilen bir insanın söyleyecekleriyle daha çok ilgilenmeliyiz…
Platon, Kriton
Bütün kötülüklerin gerçekten en büyüğü ve başta geleni haksızlık yapan birinin cezalandırılmamasıdır.
Platon, Gorgias
Eğer her birimiz, oluşan haksızlıkların aleyhimize döneceğini düşünerek, haksızlık edene karşı istekle mücadele etseydik ve bütün vatandaşlar olarak aramızda sıkı bir işbirliği yapsaydık, art niyetlilerden kaynaklanan kötülük belki bu kadar azgınlaşmazdı…
Menandros, [Anthologia Stobaiou)
HATALAR
Fırtınalı bir havada denizin dalgaları iyice kabardığında, küçücük bir hata yüzünden kaptanın tayfalara öfkelendiğini bilmez misiniz? Bunun nedeni böyle bir durumda küçük bir kusurun bile her şeyi mahvetmeye yetmesidir.
Ksenophon, Anabasis
En bilge kişi bile hata yapabilir.
Aiskhylos, (Anthologia Stöbaiou)
İki kez aynı hatayı yapmak bilge kişinin özelliği değildir.
Menandros, Gnomai Monostikhoi
Hatalarını sözlerle örtbas etmeye değil, özdenetimle düzeltmeye çalış.
Pythagoras, (Anthologia Stöbaiou)
Başkalarınınkinden çok kendi hatalarını denetlemen daha faydalıdır.
Demokritos, (Anthologia Stobaiou)
Tanrıdan korkan, dikkatli ve akıllı bir kimse hainlerin huyunu anlamakta hiçbir zaman tamamen aldanmaz; ama fırtınaları gerektiği gibi sezdiği halde bunların hiç beklemediği büyük şiddetini ölçmediği için sulara gömülmüş usta bir dümencinin akıbetine uğrayabilir.
Platon, Epistolai
Hata yapmak da, bilmediğini bilir sanmak olan bilgisizlikten ileri gelmez mi?
Platon, Alkibiades
HAYAT
Ne tatlı şeydir uzun uzun yaşamak; cana can katan umutlar içinde, sevinçten pırıl pırıl bir yürekle.
Aıskhyios, trometheus
Hayatta herşey insanların istediği gibi gitmez.
Pausanias, Periegesis tes Hellados, II.
Hayatta… acıyı düşünmeden sadece her günün arkasından gecenin gelmesine kanarsanız, o size bütün zevkleri verebilir.
Euripides, Herakles
Asılsız da olsa, şüphe insanın içini kemirir.
Sophokles, Oidipous Tyrannos
İstediğimiz gibi yaşayamıyoruz, imkânlarımızın elverdiği ölçüde yaşıyoruz.
Menandros, Fragman
Eski itibarını yitiren insan eğlencesi olur alçakların bile, kaderin kötü, acılı günlerinde.
Phaidros, I
Ünüm var, sanım var diye övünrnemeli; ünsüz sansız kişilerin daha korkusuz geçer günleri.
Aisopos
Yapacağın her işte, girişmeden önce ne olacağını ve arkasından ne çıkacağını iyice düşün, ondan sonra işe kalk. Bu yolu tutmazsan yapacağın her harekette başlangıçta zevk duyarsın, çünkü arkasından ne çıkacağını tasarlamış değilsindir. Ama sonunda rezalet kendini gösterince utanç içinde kalırsın.
Epiktetos
Denize açılmak istiyorsak, bunun için iyi bir rüzgâr gerekir. Bu rüzgârı üzüntü içinde beklerken çoğu zaman havanın nasıl olduğunu soruştururuz. Ah gene kuzey rüzgârı. İşimize hiç yaramayan bu kuzey rüzgârını ne yapmalı? Ne vakit batıdan esecek? Dostum batı rüzgârı ne vakit isterse o vakit esecek, daha doğrusu ona söz geçiren ne vakit isterse… Biz ancak elimizde olana hakimiz ve bütün diğer şeyleri karşımıza çıktıkları gibi kabullenmeye mecburuz.
Epiktetos
Her an üzüntü içinde yaşarız ve efendimizin adını söylerlerse bitmiş bir insan durumuna düşeriz. Öyleyse efendi nedir? Bu bir adam değildir, çünkü insan insanın efendisi olamaz. Bu; ölüm, yaşama, şehvet, ıstırap, fakirlik ya da paradır… Ama eğer korkmazsam tam özgürüm ve kendimden başka efendim yoktur.
Epiktetos
Biz de hayatın ne kadar değişken olduğuna bakalım da her işimizi başarıyla bitireceğimizi sanmayalım; günün güzeli olur da fırtınalısı olmaz mı?
Aisopos
Bir insan, işleri yolunda gidip de yükseldi mi, ne oldum delisi olmamalı, aslını unutmamalı, çünkü güven olmaz bu
dünyaya.
Aisopos
İFTİRA
Bugüne kadar iftiradan daha acı ve çirkin başka bir şey görülmemiştir.
Kleanthes, (Anthologia Stobaiou),
İyi insan ahlâksızlar tarafından iftiraya uğramayı ciddiye bile almaz.
Demokritos, Fragman
Kimi insanlar vardır, iyidir, yumuşaktır, ama bir iftiraya uğradılar mı, öç almak için her kötülüğü yapabilirler
Aisopos
İHTİYARLIK
Gençlik benim en sevdiğim çağdır, ama ihtiyarlık Aitne’nin sivri tepelerinden daha ağır bir yük gibi omuzlarıma çöküyor, kirpiklerime kalın bir perde çekiyor. Ben ne Asya imparatorluğunun ihtişamını, ne de altın dolu bir sarayı gençliğe değişmezdim. Ama ihtiyarlıktan, insanı öldüren bu korkunç çağdan, nefret ediyorum. Gitsin kendini dalgalara atsın; ah keşke ölümlülerin evlerine, şehirlerine hiç uğraymasaydı, sonsuz bir uçuşla kanatlanıp göklerde kaybolsaydı.
Euripides, Herakles
Sürekli olarak birçok şey öğrenerek yaşlanıyorum…
Solon, Fragman
İmrenmeye layık olan delikanlı değil, hayatını güzel geçirmiş bulunan ihtiyardır; çünkü hayatın doruk noktasına çıkmamış olan insan, birbirine zıt amaçlar akıntısına sürüklenebilir; halbuki artık limana dönmüş demek olan ihtiyar orada…nimetleri önüne serilmiş bulur
Epikuros
Gerçeği öğrenmek isteyen, hiçbir yaşta ihtiyar sayılmaz.
Aiskhylos, Agamemnon
O ihtiyarlık ki az çabuk koşmaz ardımızdan, kaçtıkça kovalar bizi.
Platon, Symposion
Bir canlı… çocukluğundan ihtiyarlığına kadar hep kendi olarak kalıyor deriz, oysa hep aynı adı taşısa da, hiçbir zaman aynı varlık değildir, durmadan saçları, eti, kemiği, kanı, bütün bedeni bir yandan yenilenir, bir yandan ölür. Yalnız beden değil, can da değişir. Tabiat, huy, inanışlar, arzular, zevkler, dertler, kaygılar, bunların hiçbiri kimsede aynı kalmaz, biri ölürken bir yenisi doğar.
Platon, Symposion, Ode
İNSAN
Her şeyin ölçüsü insandır, var olanların var olduğu, var olmayanların olmadıkları gibi.
Protagoras
Kendini tanı, ne olduğunu bil.
Protagoras
İnsan öteki canlı varlıklardan biricik kavrayan varlık oluşuyla ayrılır, ötekiler algılarlar ise de kavrayamazlar.
Alkmeon
İnsanlığın gerektirdiğini yapabilmek kolay bir iş değildir. İnsan, aklı olan geçici bir hayvandır ve ancak akıl ile hayvanlardan ayrılır. O, akıldan uzaklaştığı, akılsız hareket ettiği zaman insan kaybolur ve hayvan ortaya çıkar.
Epiktetos
İSTEKLER
Her şey güçleşir, can sıkar, bırakıp da bir kimse kendi yaratılışını, kendine uymayanı isterse.
Sophokles, Philoktetes
Gerçekleştiğinde insanı mutlu kılacak arzuları tatmin edelim, kötü sonuçlar getirecek olanlardan ise kaçınalım.
Platon, Gorgias
Ölçüsüz arzular yetişkin bir insanın değil, aksine bir çocuğun özelliğidir.
Demokritos, Fragman
KADINLAR
Ve Zeus… böylesine güzel bir belayı yaratınca ……ölümsüz tanrılar ve ölümlü insanlar şaşakaldılar görünce bu aldatıcı güzelliği, İnsanları baştan çıkaracak olan Bu derin, bu sonsuz büyü kaynağını. Çünkü bu kaynaktan çıkmıştır aslında O kadın dediklerimizin belalı soyu, O ölümlü insanların baş belası. Fukaralığa bir türlü alışamaz kadınlar. Hep bolluktur onların özledikleri. Nasıl ki arı oğullarının sığındığı yerde Hep beslerse verimli bal arılan İşi gücü kötülük olan yaban arılarını. Bal arıları her gün güneş batıncaya dek Bembeyaz petekleri öredururken Ötekiler sığınıp kovanlann içine Başkalarının emeğiyle beslenirler. İşte bunun gibi bulutlarda gümbürdeyen Yarattı baş belası olarak Kadınlar soyunu ölümlü insanlara, O kadınlar ki kötülüktür işleri güçleri, iyiliğe karşı kötülük sağladı onlarla. Her kim ki sakınır evlenmekten Kadın derdi sarmamak için başına, Olmaz olası ihtiyarlık bir geldi mi Desteksiz kalır yaşlı günlerinde; Yaşadıkça ekmeksiz kalmaz gerçi, Ama ölünce vannı yoğunu yakınları bölüşür. Buna karşılık bahtında evlenme olan da
Aklı başında iyi bir kadına düşse bile, İyi şeyler kadar kötü şeyler de gelir başına; Hele üstelik çılgının biriyse karısı
Ömrü boyunca kahır çekip canından bezer, Devasız dertlere düşmüş gibi olur.
Hesiodos, Theogonia
Takıp takıştırıp… aklını çelmesin kadının biri. Gözü ambarındadır diller dökerken sana, ha kadına güvenmişsin, ha bir hırsıza.
Hesiodos, Erga kai HemeraU
Kadınlar yolarlar erkekleri, ne türlü yoldan olursa olsun, ister sevsinler, ister sevilsinler.
Phaidros, H
Sadece kadınların yürekleri çabucak inanıp heyecana kapılabilir.
Aiskhylos, Agamemnon
KADER
Tıpkı çakıl taşlarının bir nehrin çamurlarında gömülü olması gibi, insanların talih ve amaçları da kader tarafından örtülmüştür.
Pausanias, Periegesis tes Helladost
İnsan kaderin esiridir. Buna karşı gelinmez. En iyisi kadere razı olmaktır.
Sophokles, Oidipous Tyrannos
Yiğitlik kaderin darbelerini azaltır.
Demokritos
KANUNLAR
Bir devlette yasa güçsüzse, çiğneniyorsa, bence yıkılış çok yakındır; ama yasa, yöneticilerin üstündeyse ve yöneticiler onun kölesi ise, devlet kurtuluşa ve tanrıların… verdiği bütün nimetlere kavuşur…
Platon, Nomoi
Uygun şartlar altında mükemmel olarak yeniden düzenlenmezse, kanunların iyileşmesine hemen hemen hiç imkân yoktur.
Platon, Epistolai
Aklı başında kimselerin kanunu Tanrı, akılsız kimselerin kanunu zevk ve sefadır.
Platon, Epistolai
Kanunlar akıllılar için yapılır; haksızlık yapmasınlar diye değil, haksızlıklara uğramasınlar diye.
Epikuros
Saygıdan ve hukuktan payı olmayan kişi devlet yararına bir salgın hastalık gibi yok edilmelidir…
Protagoras
Her kim adaletli davranırsa tanrılar onun dostu olurlar.
Menandros, Gnomai Monostikhoi
Kanunlar sizden dolayı, siz de kanunlardan dolayı güçlüsünüz. O halde siz sanki kendiniz haksızlığa uğramış gibi kanunlara yardım etmelisiniz. Kanunlara karşı yapılan haksızlıkları da kendinize karşı yapılmış olarak görmelisiniz.
Demosthenes, Kata Meidia
Kanunlar devletin ruhudur. Tıpkı vücudun ruhtan yoksun kaldığında ölmesi gibi, devlet de kanunlar uygulanmazsa felakete sürüklenir.
Demosthenes, [Anthologia Stobaiou)
Hiç haksızlık etmeyen birisinin kanuna ihtiyacı yoktur.
Antiphanes, Fragman
Hakka adalete uygun dediğimiz kanunları yasaları çıkaranların çoğu, o yasalara kendileri uymaz.
Aisopos
Bir devlette adalet olur da yargılar hakka uyarsa, büyükler gibi küçükler de rahat yaşar.
Aisopos
Kanun bütün insanların kralıdır.
Pindaros, Fragman
KORKU
Hiçbir şeyden korkma… O zaman bir atın bir ata, bir arının bir arıya karşı korkunç ve ezici bir silahı olmadığı gibi, hiç kimsenin de sana karşı korkunç ve ezici bir silahı olamaz. İsteklerinin ve korkularının, seni esir etmek için… tıpkı bir kalede olduğu gibi, efendilerinin senin gönlünde besledikleri silahlı bir ordu olduğunun farkında değil misin? Bu askeri kov! Kaleni elinde tut, özgürlüğün yerine gelmiştir…
Epiktetos
Böyledir işte; ilk gördüğümüz zaman korktuğumuz nice şeyler vardır ki zamanla alışır, hiç aldırmaz oluruz.
Aisopos
KOTULUK
Her kim bir başkası için kötü bir şey düşünürse bu ona mutlaka geri döner…
Pausanias, Periegesis tes Hellados,
Kötülüğe kötülükle çare bulma.
Herodotos, Historiai
Kim öldürürse kanıyla öder, kim ne işlerse cezasını bulur. Zeus tahtında oturdukça insanlar arasında eden bulur töresinin hükmü sürecektir.
Aiskhylos, Agamemnon
Kötüler karşısında geri adım atmayıp tepkimizi göstermemiz gerekir.
Menandros, (Anthologia Stobaiou)
Kötü insanlarla arkadaş olma.
Menandros, Gnomai Monostikhoi
Deliye bıçak vermekle kötüye güç vermek aynı derecede tehlikelidir.
Iamblikhos, (Anthologia Stobaiou)
İnsanın kötü karakterini değiştirmesi hiç kolay değildir.
Menandros, Gnomai Monostikhoi
Kharilaos nasıl iyi adam olabilir ki, kötüler bile korkmuyor ondan.
Plutarkhos, Lykurgos
Kurnaz adam tehlikeye düşmeye görsün hele, kurtarır kendini başkasının sırtından.
Phaidros
Düşmanlarına mümkün olduğu kadar kötülük, dostlarına da mümkün olduğu kadar iyilik etmek gerekir. Fakat (unutmamak gerekir ki), aynı kötülüklere insanın kendi de uğramadan başkalarına kötülük etmek mümkün değildir.
Platon, Epistolai
Tüm insanlar içinde en kötü olanlar ve en büyük cezayı hak edenler, kendilerinin suçlu oldukları şeyler için başkalarını suçlamaya cüret edenlerdir.
Isokrates, Peri Antidoseos
Kötüler cezalarını hemen görmüyorlar diye şaşmayın, her şeyin bir sırası vardır.
Aisopos
İnsanların kötülüğüne aldırmaz da iyilik etmeye kalkarsanız, size bir kat daha kötülük etmelerine sebep olursunuz.
Aisopos
KONUŞMA SANATI
Sessizlikte pek çok güzellik gizlidir.
Sophokles, Aleadai, (Anthologia Stobaiou)
Yanılmamak için çabuk konuşmaktan nefret et; ardından pişmanlık gelir.
Priene’li Bias
Yaptığını düşün. Çok dinle, yerinde konuş.
Priene’li Bias
Bir toplantıda, iyi ve güzel bir söylev verme ve dinleyicileri inandırabilme yeteneği, armağanların en küçüğü değil, en yücesidir ve de kişinin kendisinin, varlığının ve dostlarının kurtuluşunu sağlayan çok değerli bir şeydir.
Platon, Hippias Meizon
Dilini tutmayanlar birçok felakete maruz kalırlar.
Euripides, Âigeus, Fragman
Çocukların az ve öz konuşmaları, ustaca karşılık verebilmeleri için, uzun uzun susmasını bilmeleri gerekiyordu. Sevişmede aşırılığa gidenlerin tohumlan nasıl çok kez kısır ve güçsüz olursa, kpnuşmada ölçüsüzlüğe kaçanların sözleri de boş ve anlamsız olur.
Plutarkhos, Lykurgos
Konuşmasını bilen, ne zaman konuşması gerektiğini de bilir.
Plutarkhos, Lykurgos
Gençlere, konuşmak yerine susmak daha çok yakışır.
Menandros, Gnomai Mönostikhoi,
Haksız olduğu halde bilgece sözler söyleme yeteneğine sahip olan kişi en büyük cezaya layıktır. Çünkü güzel sözlerle haksızlığı kolayca örtbas edeceğine inandığı için her zaman alçakça işler yapmaya cüret gösterecektir…
Euripides, Medeia
Seyircileri ikna eden konuşmacının sözleri değil, karakteridir…
Menandros, (Plutarkhos, Ethika, c)
Olabildiği kadar sus ya da kaçınılmaz sözleri söyle ve az kelimeyle söyle. Ara sıra konuşman gerekir. Bu durumda bayağı konulardan söz açma… Özellikle yerme, övme ve karşılaştırma için tanıdığın kişileri ele alma. Becerebilirsen dostlarının konuşmalarını sözlerinle düzelt ve ahlâka uygun konulara çevir. Eğer yabancılar arasında isen hiç ağzını açma.
Epiktetos
Konuşmalarda damdan düşer gibi ve uzun uzadıya; katıldığın savaşlardan ve karşılaştığın tehlikelerden söz açma. Sen bunları anlatmakla çok zevk duyuyorsan da, başkaları dinlemekten pek o kadar zevk duymayabilirler…
Epiktetos
Bir güzel söz söyleme sanatı varsa, bir de güzel anlama ve dinleme sanatı vardır.
Epiktetos
MİSAFİRLİK
Gurbette misafir bir günden fazla güler yüz görmezmiş derler.
Euripides, Herakles
MUTLULUK
Mutludur denizdeyken kopan fırtınadan kurtulan, limana varan… Mutludur acıları yenen.
Euripides, Bakkhai
Sayısızdır insanlar için ümitler. Bazıları getirirler beklenen mutluluğu, bazıları aldatırlar insanı. Bugününü kim ki neşeyle yaşar, mutludur o, mutlu.
Euripides, Bakkhai
Doğru insanların ocaklarında mutluluğun çocukları daima güzel olur.
Aiskhylos, Agamemnon
İnsan için en iyisi hayatı olabildiği kadar çok neşeyle ve olabildiği kadar az sıkıntıyla geçirmektir.
İnsanın kendi hayatını daha kötü durumda olanlannkiyle karşılaştırarak ruh ferahlığı duyması ve onların çektiklerine bakıp, onlardan daha iyi duruma ve işe sahip olduğunu düşünerek kendini mutlu sayması gerekir.
Demokritos
Felaketler herkes için aynıdır. Hayat bir çark, mutluluk ise değişkendir.
Pbokylides, Gnomai
Sahip olmadıklarından acı duymayan, sahip olduklarından sevinç duyan kişi mutludur…
Demokritos
Özellikle mutluyken kibirli olma.
Menandros, Gnomai Monostikhoi
Akıllı, namuslu ve adil olmadıkça mutlu yaşamak mümkün değildir ve mutlu olmadıkça akıllı, namuslu ve adil olmanın yolu yoktur. Bu şartlardan birini yerine getirmeyen, mesela akıllı bir halde yaşamayan kimse namuslu ve adil olsa da mutlu olarak yaşayamaz.
Epikuros
Son gün gelmeden hayatın ne olduğu bilinmez. İnsan, ömrünün sonuna kadar dert görmediyse ancak o zaman mutlu olmuş sayılır.
Sophokles, Oidipous Tyrannos
Ey mutluluğu bulanlar Ölmeden önce, mutlu olduğunuzu sanmayın…
Euripides, Troades
ÖFKE
Anlamıyor musun Prometheus, öfke hastalığına iyi gelen sözler vardır, ancak yüreğin ne zaman yumuşayacağını bilmek şartıyla. Kaynayan bir öfkenin üstüne gidilmez.
Aiskhylos, Prometheus Desmotes
Öfkeni tut, çünkü öfkenin aklı mantığı yoktur.
Menandros, Gnomai Monostikhoi
Gerçekten haklı olanların öfkelenmemeleri gerekir.
Euripides, Bakkhai
Sakın öfkeye kapılarak gerçeklere sırtını dönme.
Euripides, Iphigeneia he en Aulidi
ÖĞÜT
Başı dertte olmayana kolay gelir dertliye akıl öğretmek.?
Aiskhylos, Prometheus Desmotes
En tatlı şeyleri değil, en doğru şeyleri öğütle…
Solon, (Diogenes Laertios, Bioi kai Gnomai Ton kudokimon Philosophon
Kendini koruma da, akıl ver başkalarına, olacak budalalık mı bu?…
Phaidros, I
Bazı insanlar… öğüt istenince, ne düşündüklerini söylemeyip, öğüdü isteyenin nasıl bir cevaptan hoşlandığını anlamaya çalışarak, duygularının tersini söylerler.
Platon, Lakhes
OLCU
Her şeyde orta yolu takip etmek gerekir.
Plutarkhos, Moralia
Aşırı olan hiçbir şey insanı mutlu etmez.
Euripides, Medeia
Ölçüyle seni üzmeyecek olan şeyleri kastediyorum.
Pythagoras, Khrysa Epe
Kendine hakim olmamak zararlıdır. Ölçülü ol.
Miletos’lu Thales
Kendine hakim olmayı başarabilmek çok büyük bir güç ve zenginliktir…
Pythagoras, (Anthologia Stobaiou)
Ölçü bir yana bırakılıp, küçük gemiye büyük yelken, ufak tefek bedene fazla yiyecek ve kaldıramayacak adama büyük yetki verilirse, hepsi altüst olur.
Platon, Nomoi
Aşırı gülmeyi ve gözyaşını bastırmak gerekir, her insan bunu herkese öğütlemelidir; kişi sevincini ve üzüntüsünü gizleyerek saygın bir davranış içinde olmaya çalışmalıdır.
Platon, Nomoi
ÖLÜM
Ölüm hepimizin yazgısıdır; kader ölüm döşeğine serince inşanı, tanrılar bile uzaklaştımaz uğursuz ölümü ondan.
Homeros, Odysseia
Bu cesur yürek neye yaradı, uzaklaştırabildi mi ondan kara Ölümü?
Homeros, Odysseia
Ölmüşleri şanslı oldukları için öv.
Sparta’lı Khilon
Ölü olan dertleri unutur, gözyaşı dökmez.
Euripides, Troades
Ölülerin süsü, büyük başarılarının parlaklığıdır.
Euripides, Herakles
Şanlı bir ölümle ölmek, insanlar için tanrıların bir lûtfudur.
Aiskhylos, Agamemnon
Beni vakitsiz öldürme. Zira günışığını seyretmeli pek tatlı. Beni kara toprağı görmeye zorlama.
Euripides, Iphigeneia he enAulidi
Ölüm yaklaştığında kimse ölmek istemez.
Euripides, Alkestis
Doğanlar hem yaşamayı hem de ölümü kabullenirler ve arkalarında çocuklar bırakırlar; böylece ölüm yeniden doğar.
Herakleitos,
Doğum nasılsa ölüm de öyledir. Ruhun bedenle birleşmesi hiçbir şekilde bedenden ayrılmasından daha mükemmel değildir.
Platon, Nomoi
Aslında insanlar hiç ummadıkları ve geleceğine inanmadıkları ölümü beklerler.
Herakleitos,
Ölüm, sürgün ve bunlara benzeyen korkunç görünen şeyler; özellikle ölüm her vakit gözünün önünde olsun. O zaman aşağılık kaygılara düşmezsin ve hiçbir şeyi coşkunlukla istemezsin.
Epiktetos
Saati gelince öleceğim. Ama kendisine verileni geri veren bir adam gibi öleceğim.
Epiktetos
OVGU
Hiçbir menfaati adaletten üstün saymayan insanlar övgüye layıktırlar.
Demosthenes, (Ânthologia Stobaiou)
Kendini hiçbir zaman övme.
Menândros, Gnomai Monostikhoi
Değersiz kişi caka satıp ünüyle, bilmeyenleri aldatır ama bilenlere gülünç eder kendini, maskara olur.
Phaidros
Yalan yanlış övülmeye bayılan çeker cezasını, pişman olur, utanır.
Phaidros
Ah! Ne yapsam da seni överken lüzumundan fazla söz söylemesem, yahut da, kâfi derecede methetmeyip, teveccühünü kaybetmesem! Zira övülen doğru insanlar fazla övülecek olurlarsa, kendilerini methedenlerden… nefret ederler…
Euripides, Iphigeneia he en Aulİdi
ÖZGÜRLÜK
Mutluluğun temeli özgürlük, özgürlüğün temeli ise yiğitliktir.
Thukydides, Historia
Kendini kendisine kabul ettiremeyen hiç kimse özgür değildir.
Pythagoras, [Anthologia Stobaiou)
Mecburiyete boyun eğmek insanlara ağır gelir.
Euripides, Iphigeneia he en Aulidi
PARA
Bir parayı az ya da çok yapan şey miktarı değil, o parayı toplayan ve harcayan adamın yetenekleridir.
Ksenophon, Anabasis
Paranın sağladığı yarar onu değerlendirir, sonuçta onu elde etmek hırsını doğurur. Devlet işlerinde paraya değer verildiğini görürken bireysel işlerde ona gereksiz bir şey olarak bakılamaz. Kamusal işlerde bu kadar önem verilen ve istenen paranın kişi için hiç işe yaramadığına inanmak olanaksızdır.
Plutarkhos, Bioi Paralleloi, (Lysandros-Sulla), XXI.
Ruhun ölümsüz olduğunu; vücuttan kurtulunca sorguya çekileceğini; büyük cezalara çarptırılacağını bildiren o eski kutsal geleneklere inanmalıyız… Zenginlik peşinde koşan, ruhtan yana fakir olan bir kimse böyle sözleri dinlemez; dinlese, aklı sıra alay etmek içindir; kendine yiyecek, içecek bulmak ve insanı köle eden, adım yanlış olarak Aphrodite’den alan, o şerefsiz zevklerini doyurmak için hiç utanmadan, tıpkı yırtıcı bir hayvan gibi oraya; buraya saldırır. O, eylemlerinin dinsizliğini, cinayetlerinin getireceği kötülüğü göremeyen bir kördür. Bu dinsizliğini, yeryüzünde ve sonra yer altında olan o bin bir sefaletle dolu, yüz kızartıcı yolculuğunda hep beraberinde sürükler.
Platon, Epistolai
Görüyorum ki, kişilerin, hatta kralların, zenginlikleri ne kadar geniş ve ölçüsüz olursa, zenginlerin zararlı ve insanı alçaltan zevklerini paylaşmaya hazır, o kadar dalkavuk, o kadar korkunç iftiracılar türüyor; zenginliğin ve iktidarın başka nimetlerinin doğurduğu en büyük kötülük de işte budur.
Platon, Epistolai
Yok olmaktan kurtuluş yoktur: Mal bolluğundan başı dönüp doğruluğun kutsal tapınağını tekmeleyenler için.
Aiskhylos, Agamemnon
Doğruluk ışığı, bacası az tüten evlerde parıldar ve temiz geçen hayata şeref verir. Ama kirli ellerin hüküm sürdüğü yaldız döşemeli konaklarda doğruluk gözlerini çevirir… şöhretinin sahte nişanı olan altına saygı göstermez…
Aiskhylos, Agamemnon
Hiçbir kazanç erdem kadar kalıcı ve saygın değildir.
Isokrates, Pros Demonikon
Bir insan, serveti erdemle birleştirirse, o servet işte o zaman gerçekten büyük bir güçtür.
Pindaros, Pythionikai V
Servet iyilikten çok kötülüğün hizmetçisidir.
Isokrates, Pros Demonikon
Servet pek çok kötülüğün örtüsüdür.
Menandros, Fragman
Servete sahipsen elini fakirlere uzat.
Phokylides, Gnomai
Cimrilerin serveti, hiçbir canlı varlığı mutlu etmeyen batmış güneş gibidir.
Sokrates, (Anthologia Stobaiou)
Bugüne dek sahip olduğu şeylerin hiçbirinden memnun olmayan çok zengin bir insanı asla kıskanmadım. Servet, tıpkı kötü bir doktorun bizi sağlam gözlerimizle teslim aldıktan sonra kör etmesine benzer.
Antiphanes, Anthologia Stobaiou),
Fukara adam güvenlik içinde yaşar, büyük zenginlikse hep karşı karşıyadır tehlikelerle.
Phaidros
Bir insanın ne kadar genişse toprağı malı, endişesi, tasası da o kadar büyük olur.
Phaidros, Appendiz Perottina, A
İnsanlar arasında fakir olanlar, nüfuzlu ve zengin olanlara, tanrı gözüyle bakarlar.
Euripides, Iphigeneia he en Aulidi
Unutmamak gerekir ki altın arayanlar çok toprak kazarlar ama çok az altın bulabilirler.
Herakleitos
Servetinin bir parçasını kaybettim Bunu avunamayacağın bir kayıp sayıyorsun. Ama sözüne bağlılığı, temizliği, alçak gönüllülüğü bıraktığın vakit bir şey kaybettiğini sanmıyorsun. Oysa ki, serveti kaybettiren irademizin elinde olmayan yabancı bir kuvvettir. Onlardan yoksun olmak ya da onları kaybetmek utanılacak bir şey değildir. İç zenginliğimize gelince, onu ancak kendi yanlışımız yüzünden kaybederiz. İç zenginliği olmamak ayıp ve acı bir şey olduğu gibi, var iken kaybetmek ise çok daha ayıp ve çok daha acıdır.
Epiktetos
İnsanın doğuşundan beraber getirmediği hiçbir şey asıl malı sayılmaz; her insan çıplak gelir, çıplak gider.
Aisopos
SAĞDUYU
Sağduyu her zaman en büyük erdemdir.
Menandros, Gnomai Monostikhoi
Düşünürken, geçmişi gelecek için örnek al.
Isokrates, Pros Demonikon
Sağduyunun başlangıcı ve temeli yeme ve içme konusundaki öz denetimdir.
Mousonios, (Anthologia Stobaiou)
SAĞLIK
Kutsal sağlık insanı terk ederse, güzel bilgeliğin bile tadı kalmaz.
Simonides, Fragman
Yiyeceğinin az ve temiz olmasına gayret et…
Pythagoras, Khrysa Epe
Hazırladıkları yemekleri hayvan açgözlülüğüyle yiyenler, kendi köşelerinde şişmanlar, ruhlarını da bedenlerini de berbat ederler. Çünkü, her dilediklerini öylesine tıkabasa yerler ki, hastalar gibi uzun uzun uyumak, sıcak sularda yıkanmak, dinlenmek, tanrının günü sağlıkları ile uğraşmak zorunda kalırlar…
Plutarkhos, Lykurgos
Fazla yemek, canlıların öz suyunu durdurur, derinliğine ve genişliğine geriye teper; az yemekse, bedenin hafifliyerek
rahatça ve serbestçe boy atmasını sağlar. Yiyecek azlığının güzelliğe de yardımı dokunur. Çünkü, hafif beden yapıları daha kıvrak, daha endamlı, şişman bedenlerse ağır ve hantal olur.
Plutarkhos, Lykurgos
Ah O insanların başına birçok dertler açan iğrenç ve doyumsuz iştah.
Homeros, Odysseia
Yemek, içki, uyku, cinsel ilişki, hepsi ölçüyle.
Hippokrates, (Anthologia Stobaiou)
Zayıflığın son sınırına varan diyetler zararlıdır; şüphesiz son sınıra varan tokluklar da.
Hippokrates, Aphorismoi
İnsanlar dualarında tanrılardan sağlık dilerler, aslında sağlık olanağının kendilerinde olduğunu bilmezler; ölçüsüzlük ve hırsları yüzünden sağlıklarına ihanet ederler.
Demokritos
Sağlığın dayanağı yaş ile kuru, soğuk ile sıcak, acı ile tatlı ve başka şeyler..arasındaki denkliktir; bunlardan birinin tek başına egemenliği hastalık nedenidir. Sağlık bu niteliklerin hep bir ölçüde karışmasıdır.
Alkmeon
Sağlam bir beden ne hekim ister, ne de yardım; kendi başına kalabilir. Bir insan sağlam oldukça, sağlığından ötürü hekimin dostu olmaz, değil mi?…
Platon, Lysis
Sağlığında zararlı bir şekilde yaşayan bir hasta hekime danışacak olursa, hekim ona once yaşayışını değiştirmesini
söylemeli, hasta bunu dinlerse, ona bakmaya, öğüt vermeye devam etmelidir, değil mi? Ama dinlemezse, böyle bir kimseye artık akıl vermeyen adam, bence doğru ve gerçek bir hekimdir; böyle yapmayan ise korkak ve bilgisizin biridir.
Platon, Epistolai
SANAT
İnsan hayatının üzüntülü anlarında sanattan daha tatlı bir teselli yoktur. Çünkü ilgisini sanata yoğunlaştıran insan farkında olmadan felaketlerin üstesinden gelir
Amphidos, (Anthologia Stobaiou)
Sanat, insanların üzüntülü anlarında onlar için bir sığınaktır…
Menandros, Gnomai Monostikhoi
ŞANS
Şanssızlık da sonunda yorulur; esen rüzgârın hızı hep öyle sürüp gitmez. Şanslı insanlar da sonuna kadar şanslı kalamazlar. Bu dünyada her şey değişmeye, yeniden doğmaya mahkûmdur.
Euripides, Herakles
Bir zamanlar şansı dillerde gezen bir adam için, şanssızlığa uğramak çok acıdır; doğduğu günden beri felaketten başka bir şey görmeyen kişi ise şanssızlığından o kadar acı duymaz…
Euripides, Herakles
Hiçbir insan her konuda şanslı değildir…
Aristophanes
Öyledir işte; uğraşır, çabalarsın, bir şeyi elde edemezsin, bir de bakarsın ki kısmet ayağına geliverir.
Aisopos
ŞiiR
Resim sanatı susan bir şiir sanatı, şiir sanatı konuşan bir resim sanatıdır…
Simonides
Sevgi avucuna aldı mı bir insanı, bir nefes şiirden yoksun da olsa o insan şair kesilir.
Platon, Symposion
ŞÖHRET
İnsanın ölmeden önce geride iyi bir şöhret bırakması gerekir…
Platon, Phaidon
TANRILAR
Ben bu alın yazısını da, bütün ötekileri de tanrıların düşündüğünü söyleyeceğim insanlara. Bu düşüncem aklına uygun gelmeyen varsa o kendi inancına bağlansın, ben de buna…
Sophokles, Aias,
Bilgedir ancak tanrıları sayan kişi. Onlarda olsun gözün her zaman, ayrıl deseler bile hak yolundan, git gösterdikleri yere, hiçbir şey kötü değildir tanrılar rehber ise.
Sophokles, Fragman
Öğrenilecekleri öğreniyorum, bulunacakları arıyorum, yalvarılacakları da tanrılardan diliyorum
Sophokles, Fragman
Öyle ufak işler için tanrılardan yardım beklememiz doğru değildir; tanrılara yalvaracaksak büyük işler için yalvaralım.
Aisopos
İnsan, Dike’den korkmadan, tanrıların oturdukları yere hürmet etmeden, sözlerinde, hareketlerinde anlamsız bir gurura kapılıp kutsal şeylere saldırırsa, dilerim bu isyanının karşılığı olan feci akıbete mahkûm olsun.
Sophokles, Oidipous Tyrannos
Zeus, kim olursa olsun, hoşlanıyorsa bu adla çağırmaktan, bunu esirgemeyeceğim ondan. Bulamıyorum benzerini tarttığım halde her şeyi. Bir Zeus karşımda, yüreğimdeki yararsız yükten kurtulmak isteyince gerçekten…
Aisld(ıylos, Agamemnon, Ö
Ayna, gözün aynasından nasıl daha parlak, daha temiz, daha aydınsa, tanrı da ruhumuzun en iyi parçasından daha temiz, daha aydındır…
Platon, Alkibiades
Tanrıların çarpmak istedikleri bir suçluyu ne toprak kurtarabilir, ne hava, ne de su.
Aisopos
Bir çocuk bir adamın karşısında nasılsa, bir adam da tanrının karşısında öyledir.
Herakleitos
Tanrılar yardıma çağırıldığı zaman insan kendisi de işe sarılmalıdır.
Hippokrates
Biz de tanrılara yalvaralım, dua edelim; ama kurtulmak için gücümüzün yettiği kadar kendimiz de çabalayalım.
Aisopos
Görülebilen, duyulabilen ve tecrübe edilebilen şeyleri tercih ederim..
Herakleitos
Kralların ve büyüklerin karşısına çıktığın vakit yükseklerde seni gören, duyan ve senin daha çok borçlu olduğun daha büyük bir kralın var olduğunu hatırla.
Epiktetos
TECRÜBE
Acı tecrübeler öğreticidir…
Herodotos, Historiai
Aklı başında olan kimseler bir tehlikeyi bir kere atlattılar mı ona bir daha yakalanmazlar.
Aisopos
Benim başıma gelenleri gör de, kendini korumasını bil, çocuk düşe kalka büyür derler, sen düşmeden büyü bari.
Platon, Symposion
Hastalık sağlığın, açlık tokluğun, yorgunluk dinlenmenin tadına varmayı öğretir.
Herakleitos
ÜMİT
Üstün adam ona derler ki her zaman umuda bel bağlar; umutsuzluk korkakların harcıdır.
Euripides, Herakles
Yalan ümitlerle ısınan insanı önemsiz kabul ederim..,
Sophokles, Aias
YALAN
Yalan sözler hiçbir zaman bir sonuca varmaz.
Sophokles, (Plutarkhos, Ethika)
Yalancıların elde ettikleri tek şey, doğruyu söylediklerinde bile inandırıcı olmamalarıdır.
Aisopos
İnsan tanındı mı bir defa kötü düzeniyle, gerçeği dese bile inanılmaz ki sözüne.
Phaidros
YEMİN
Yemine saygı göster…
Pythagoras, Khrysa Epe
Çok insanlar vardır, tek kendi işleri bozulmasın diye, olmayacak şeyler söylemekten, hem de yemin ederek söylemekten çekinmezler.
Aisopos
Yeminler insanı inandırıcı kılmaz, ancak insan yeminleri inandırıcı kılabilir.
Aiskhylos, (Anthologia Stobaiou)
ZAMAN
Biliyorum ki tanrılar sürekli bir değişimden yanadırlar. Herşey; güçlüler, zayıflar, gelişmiş olanlar az gelişmiş olanlar, hepsi talihin değişimlerine boyun eğerler. Kuvvetli olanların bu durumları sürekli olarak devam edemez. Troia Savaşı’nda Hellenlere önderlik etmiş olanların kenti Mykenai, Asur’lulann kral sarayı Ninive, bir zamanlar Hellenlere egemenlik etmiş olan Thebai; bunlardan geriye ne kaldı?… İşte insanlara ait olan herşey böylesine tesadüf eseridir ve tümüyle gelip geçicidir…
Pausanias, Periegesis tes Hellados
Yine battı güneş, yine karanlık çöktü yollara.
Homeros, Odysseia
Yaşamak günlük bir nöbete benzer, ömrün uzunluğu da bir tek gün gibidir, o günün sonunda ışığa kavuştuktan sonra yerimizi bizden sonrakilere bırakırız. Bu hayatı yaşamayıp büyük bir çabayla ikinci başka bir hayatı yaşamaya hazırlananlar var. Halbuki bu arada onlara bırakılan zaman gelip geçiyor. Harcanacak şeylerin en değerlisi zamandır.
Antiphon
Yalnızca büyük şeyler değil, bir üzüm tanesi, bir incir bile bir anda olgunlaşmaz. Bana: Şimdi bir incir istiyorum dersen, sana ‘Dostum, bunun için zaman ister. Bekle de tane doğsun, sonra büyüsün ve olgunlaşsın diye cevap veririm. Oysa ki sen ruhların bir atılışta meyvelerini tam olgunlaştırmalarını istiyorsun. Bu doğrumudur?.
Epiktetos
ZEVKLER
Erdemle sürekli ve ısrarlı bir biçimde ilgilenmek ve yaşamı sağduyu ile düzenlemek her zaman gerçek ve daha kalıcı zevkler armağan eder.
Isokrates, Pros Demonikon
Ne pahasına olursa olsun her çeşit zevkin peşinde koşmak aptalcadır, ancak ne pahasına olursa olsun her zevkten kaçınmak da doğaya aykırıdır.
Plutarkhos, Ethika
Zevklerine hakim olan kişi onlardan uzak duran değil tatlarına baktığı halde doğru yoldan çıkmayandır.
Aristippos, (Anthologia Stobaiou)
Bedensel zevklere yenik düşmüş bir insana hiçbir erdem yakışmaz…
Ksenophon
Her zevki değil, sadece iyiliğin için olanı tercih etmen gerekir.
Demokritos, Fragman
Kontrolsüz ve ölçüsüz zevklerimizden ne pahasına olursa olsun kaçınmamız gerekir.
Iamblikhos, (Anthologia Stobaiou)
Üzüntü getiren zevklerden uzak durun.
Solon, (Anthologia Stobaiou)
Zevklerin bazıları iyi bazıları ise kötüdür. İyi olanlar yararlı, kötü olanlar da zararlıdır. Tüm eylemlerimizin amacı iyilik olmalı ve bu uğurda her şeyi yapmalıyız.
Platon, Gorgias
Bedensel zevklere yenik düşmüş bir insana hiçbir erdem yakışmaz.
Ksenophon, Apomnemoneumata