Bilgelik hakkında doktora tez özetleri

10/08/2024

179

Öğrenme odaklılığın proaktif davranışlar ve yaşam tatmini üzerindeki etkisinde bilgece farkındalık ve iş zanaatkârlığının aracılık rolü: Banka yöneticileri üzerinde bir araştırma

The mediation effect of mindfulness and job crafting on the effect of learning orientation on proactive behaviors and life satisfaction: A research on bank managers
Yazar:İSKENDER VAROL
Danışman: PROF. DR. GÜLTEN GÜMÜŞTEKİN
Yer Bilgisi: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / İşletme Ana Bilim Dalı / Uluslararası İşletmecilik Bilim Dalı
Konu:İşletme = Business Administration
Dizin: Onaylandı. Doktora. Türkçe. 2023. 356 s.Tez No İndirme Tez Künye Durumu.778796 Pdf dosyası

Bu çalışmada öğrenme odaklılığın proaktif davranışlar ve yaşam tatmini üzerindeki etkisinde bilgece farkındalık ve iş zanaatkârlığının aracılık rolü incelenmiştir. Araştırma kapsamında kolayda örnekleme yoluyla, Güney Marmara bölgesindeki Balıkesir, Bilecik, Bursa, Çanakkale ve Yalova illerinde kamu ve özel sektörde çalışan 480 banka yöneticisine anket uygulanmıştır. Elde edilen veriler öncelikle demografik değişkenlere yönelik bağımsız örnek t testi ve ANOVA testi, sonrasında doğrulayıcı faktör analizleri, korelasyon analizi ve yapısal eşitlik modeli ile SPSS 22 ve AMOS 22 programları aracılığıyla değerlendirilmiştir. Çalışmada fark analizlerinde değişkenler üzerinde genel itibarıyla sektör, çalışılan birim, unvan ve çalışma süresi haricinde anlamlı farklar olmadığı, ancak özel sektörde çalışan banka yöneticilerinin öğrenme odaklılık, proaktif davranışlar ve iş zanaatkârlığı düzeylerinin daha yüksek olduğu görülmüştür. Diğer taraftan yapısal eşitlik modeli analizi kapsamında, öğrenme odaklılığın proaktif davranışlar ve yaşam tatmini üzerinde pozitif ve anlamlı etkisi olduğu ve bu etkilerde bilgece farkındalık ve iş zanaatkârlığının da kısmi aracılık etkisi tespit edilmiştir. Sonuç olarak, banka yöneticilerine ve örgüt olarak bankalara bu tezin konusu olan değişkenlerin katkı sağlayabileceği ifade edilebilir. Anahtar Kelimeler: Öğrenme Odaklılık, Proaktif Davranışlar, Yaşam Tatmini, Bilgece Farkındalık, İş Zanaatkârlığı

Tevazu bağlamında bilge liderlik bir model önerisi

Tez No İndirme Tez Künye Durumu.669532 Pdf dosyası. Wise leadership in the context of humility model proposal
Yazar:AYPERİ ATALAY CİLVEZOĞLU
Danışman: PROF. DR. EMEL POYRAZ
Yer Bilgisi: Marmara Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Halkla İlişkiler Ana Bilim Dalı / Kişilerarası İletişim Bilim Dalı
Konu:İletişim Bilimleri = Communication Sciences
Dizin:Ben durumları = Ego states ; Benlik = Ego ; Bilge liderlik = Wise leadership ; Liderlik = Leadership ; Liderlik modelleri = Leadership models ; Performans = Performance ; Psikolojik sermaye = Psychological capital ; Tevazu = Humility ; Transaksiyonel analiz = Transactional analysis Onaylandı
Doktora. Türkçe. 2021. 201 s.
Bu araştırmanın amacı çalışanların liderlerine ait algıladıkları tevazu düzeylerinin, liderlerinin algılanan ego durumu ve etkin liderlik düzeyi üzerindeki etkisinin incelenmesi ve bunun psikolojik sermaye ve performans üzerindeki etkisinin araştırılmasıdır. Bu çalışma, ampirik yöntem temelli oluşturulmuştur ve buna bağlı olarak veri toplama için anket tekniği kullanılmıştır. Nicel araştırma yöntemi kullanılarak, araştırmada 1154 kişinin anket cevaplarının analizleri dikkate alınmıştır. Araştırmanın amacına uygun şekilde oluşturulan model ve hipotezler tanımlayıcı araştırma yöntemi ve anket tekniği ile ölçümlenip, nicel yöntemlerle analiz edilmiştir. Örneklem ise; özellikle teknolojinin ön plana çıkması ile kişilerarası iletişimin çok farklı bir boyut kazanması sebebiyle uzaktan çalışanlar olarak belirlenmiş ve teknolojiye yakın ve aynı zamanda fiziksel olarak liderine uzak olarak da çalışmayı deneyimlemiş kişiler ana örneklem grubu olarak belirlenmiştir. Bulgular, tevazu düzeyi, etkin liderlik yaklaşımları ve Transaksiyonel Analiz açısından ego (ben durumu) arasında anlamlı bir etki olduğunu göstermektedir. Regresyon eşitliği incelendiğinde, tevazunun etkin liderlik tarzları üzerinde 0.319’luk pozitif bir etkisi olduğu belirlenmiştir. Bu sonuç katılımcıların tevazu düzeylerinde bir birimlik artışın etkin liderlik tarzları üzerinde 0.319’luk bir artışa neden olacağı anlamına gelmektedir. Ayrıca tevazunun toksik liderlik üzerinde 0.305’lik bir negatif etkisi olduğu belirlenmiştir. Bu sonuç katılımcıların tevazu düzeylerinde bir birimlik artışın toksik liderlik üzerinde 0.305’lik bir azalışa neden olacağı anlamına gelmektedir. Regresyon eşitliği incelendiğinde, tevazunun Yetişkin ego düzeyi üzerinde 0.172’lik bir pozitif etkisi olduğu belirlenmiştir. Bu sonuç katılımcıların tevazu düzeylerinde bir birimlik artışın Yetişkin ego düzeyi üzerinde 0.172’lik bir artışa neden olacağı anlamına gelmektedir. Ayrıca Eleştirel Ebeveyn egosunun toksik liderlik üzerinde 0.210 birimlik pozitif etkisi, Uygulu Çocuk egosunun toksik liderlik üzerinde 0.200 birimlik negatif etkisi ve Doğal Çocuk egosunun toksik liderlik üzerinde 0.120 birimlik negatif etkisi, olduğu belirlenmiştir.

Sosyal anksiyete bozukluğu belirti düzeyi yüksek ve düşük olan bireylerin çeşitli psikolojik değişkenler ve bilişsel yanlılıklar açısından karşılaştırılması: Bir bilgece farkındalık temelli psikoeğitim programı önerisi

Tez No İndirme Tez Künye Durumu. 463147 Pdf dosyası

The comparison of individuals with high social anxiety disorder symptoms with individuals with low social anxiety disorder symptoms in terms of psychological variables and cognitive biases: proposal for a mindfulness based psychoeducation program
Yazar:DİLAY ELDOĞAN
Danışman: DOÇ. DR. MÜJGAN İNÖZÜ
Yer Bilgisi: Hacettepe Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Psikoloji Ana Bilim Dalı / Klinik Psikoloji Bilim Dalı
Konu:Psikoloji = Psychology
Dizin:Anksiyete bozuklukları = Anxiety disorders ; Bilişsel farkındalık = Metacognitive ; Bilişsel yanlılık = Cognitive bias ; Eğitim programları = Education programs ; Psiko-eğitim programı = Psycho-educational program ; Psikolojik faktörler = Psychological factors ; Psikolojik özellikler = Psychological characteristics ; Sosyal kaygı = Social anxiety Onaylandı. Doktora. Türkçe. 2017. 184 s.
Bu araştırma kapsamında, sosyal anksiyete bozukluğu (SAB) belirtileri deneyimleyen bireylerin psikolojik belirtileri, duygu düzenleme güçlükleri, bilgece farkındalık düzeyleri ile çalışma belleği ve dikkat süreçlerine ilişkin yanlılıkları incelenmiştir. Ayrıca, bireylerin bilişsel işlevselliği ve esnekliği ile ilişkili olduğu bilinen bilgece farkındalık kavramının entegre edildiği bir psikoeğitim programı hazırlanmış ve yapılan pilot çalışma ile Bilgece Farkındalık Temelli Psikoeğitim Programı’nın SAB belirtileri ve dikkat yanlılığı üzerindeki etkililiği değerlendirilmiştir. İlk aşamada, 941 üniversitesi öğrencisinin SAB belirti düzeyleri değerlendirilmiş, SAB belirti düzeyi yüksek ve düşük gruplar oluşturulmuş, bu gruplar çeşitli psikolojik belirtiler açısından karşılaştırılmıştır. İkinci aşamada, SAB belirti düzeyi yüksek ve düşük olan gruplar duygu düzenleme güçlüğü, bilgece farkındalık, çalışma belleği ve dikkat yanlılığı açısından karşılaştırılmıştır. Üçüncü aşamada ise araştırma kapsamında hazırlanmış olan Bilgece Farkındalık Temelli Psikoeğitim Programı, bir pilot çalışma ile SAB belirti düzeyi yüksek 7 katılımcıya uygulanmış ve katılımcıların SAB belirtileri ile dikkat yanlılıklarındaki değişim incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, ilk olarak SAB belirti düzeyi yüksek grubun düşük gruba kıyasla somatizasyon, depresyon, obsesif-kompulsif, kişilerarası duyarlılık, öfke/saldırganlık, paranoya ve psikotizm belirti düzeyi ile duygu düzenleme güçlüğü düzeyinin yüksek, bilgece farkındalık düzeyinin ise düşük olduğu görülmüştür. İkinci olarak, tüm katılımcıların nötr, kızgınlık, korku ve üzüntü ifadelerine şaşkınlık ifadesine kıyasla daha uzun sürede tepki verdikleri, SAB belirti düzeyi yüksek kadınların ise düşük kadınlara kıyasla nötr ifadeye daha uzun sürede tepki verdikleri görülmüştür. Ayrıca, SAB belirti düzeyi yüksek kadınlar düşük kadınlara kıyasla tüm kelime türlerine daha uzun sürede tepki vermişlerdir. Son olarak, Bilgece Farkındalık Temelli Psikoeğitim Programı’nın SAB belirtilerini azaltmada etkili olduğu, dikkat yanlılığını azaltmada ise eğilim düzeyinde bir farklılık yaratabildiği bulgusuna ulaşılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular ve araştırmanın katkıları ilgili alan yazın ışığında tartışılmıştır. Anahtar Sözcükler: Sosyal anksiyete bozukluğu, duygu düzenleme, bilgece farkındalık, bilişsel yanlılıklar

Bilgelik algısının psikososyal faktörlerle ilişkisi ve panik bozukluk hastalarıyla sağlıklı grubun bilgelik algısı açısından karşılaştırılması

Tez No İndirme Tez Künye Durumu. 794378 Pdf dosyası.Perception of wisdom with psychosocial factors relationship and with panic disorder patients in terms of the perception of wisdom of the healthy group comparison
Yazar:DİLER ÖZYURT
Danışman: PROF. DR. CUMHUR TAŞ
Yer Bilgisi: Üsküdar Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Psikoloji Ana Bilim Dalı / Psikoloji Bilim Dalı
Konu:Psikoloji = Psychology
Dizin: Onaylandı. Doktora. Türkçe. 2023. 133 s.
Bu araştırma bilgelik ve iyi oluşun pozitif yönde ilişkili oluşundan yola çıkılarak bilgeliği etkileyen ya da bilgelikten etkilenen faktörlerin bulunmasının klinik pratikte fayda sağlamasının önü açılmak üzere yürütülmüştür. Bilgelikle pozitif ilişkili kavramların anksiyete ile negatif ilişkili oluşu ve bilgelik anksiyete ilişkisini direkt açıklayan verilerin sınırlılığının dikkat çekmesi, bilgelik- kişisel özellikler ilişkisine dair çalışmaların netleşmemiş olması üzerine bunlar ve içgörü, stresle başa çıkma tarzları gibi ilişkili faktörlerin birlikte incelenmesinin iyi oluşu arttırma ve dahası problemli durumlar için terapilerde çalışılması etkili olabilecek noktalara öncelik verilmesi hususuna dikkat çekme amaçlanmıştır. Alan yazındaki bulgular ve bilgelik tanımlarından faydalanılarak bilgelikle ilişkili bazı faktörler ele alınmış, kesitsel olarak birbirleriyle korelasyonları incelenmiş ve sonrasında neden-sonuç ilişkisine dair çıkarım sağlamak üzere Yapısal Eşitlik Modellemesinden (YEM) faydalanılmıştır. Araştırmanın ikinci bölümünde bu faktörlerin patolojideki durumlarını incelemek üzere 33 Panik Bozukluk (PB) tanılı ve 201 sağlıklı gönüllü katılımcının ölçek sonuçları korelasyon analizi ve t-Test ile karşılaştırılmış, bu bulgular ve esnek kişilik özellikleri, problem odaklı başa çıkışlar, bilişsel içgörü, bilgelik şeklindeki yolun anksiyeteyle negatif ilişkili olduğuna işaret eden YEM doğrultusunda incelenmiştir. Esnek kişilik özelliklerinin, problem odaklı başa çıkma tarzlarının, duygu düzenleme ve mizah bilgelik boyutlarının ve bilişsel iç görünün arttırılması ve çaresiz yaklaşımın azaltılması gibi müdahalelerin olumsuz duygulanımı/ ruminasyonu azaltma, iyi oluşu arttırmaya faydasına işaret eden bulguların psikoterapilerdeki etkilerinin deneylerle incelenmesi önerilmiştir. Zorlu yaşam olaylarının bilgelik, travmatik büyüme gibi olumlu sonuçlara ya da anksiyete gibi olumsuz sonuçlara dönüşmesinde bilişsel içgörünün dengeleyici ve kritik rolü, ayrıca önceki araştırmalarda önerilen anksiyete bozukluğu durumunda bilişsel iç görü-anksiyete ilişkisine dair veri sunulmuştur. Psikoterapilerde etkinlik ve hız kazanmaya faydalı olacağı düşünülen noktalar gelecek araştırmalara yön göstermesi amacıyla tartışma bölümünde ifade edilmiştir.

Eylem kılavuzluğu sağlayan erdem etiği: Pratik bilgelik ve eudaimonia kavramlarının zorunluluğu

Tez No İndirme Tez Künye Durumu. 69147 Pdf dosyası. Action-guiding virtue ethics: The indispensability of practical wisdom and eudaimonia. Yazar:İKBAL BOZKAYA
Danışman: DOÇ. DR. GEOFF BOVE
Yer Bilgisi: İstanbul Teknik Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / Siyaset Çalışmaları Ana Bilim Dalı / Siyasal ve Toplumsal Düşünceler Bilim Dalı
Konu:Felsefe = Philosophy
Dizin:Ahlak felsefesi = Moral philosophy ; Ahlaki eylemlilik = Moral agency ; Erdem = Virtue ; Erdem etiği = Virtue ethics ; Etik = Ethics ; Eudaimonizm = Eudaimonism ; Modern felsefe = Modern philosophy ; Pratik bilgelik = Practical wisdom ; Sosyal ahlak = Social ethics ; Yunan felsefesi = Greek philosophy Onaylandı
Doktora. İngilizce. 2021. 202 s.
Bu tezin amacı erdem etiğinin eylem-kılavuzluğu sağlayamamasına ilişkin eleştiriye bir cevap üretmektir. Bu amaç doğrultusunda eylem-kılavuzluğu eleştirisine cevap üreten çağdaş erdem etiği çeşitleri incelenmekte ve erdem etiğinin klasik ve antik okuması olan eudaimonistik erdem etiğinin daha iyi bir cevap üretebildiği tartışılmaktadır. Birinci bölüm tez sorusunu ve tezin ana argümanını tanıtmakla birlikte her bölümün özetini ve tezde kullanılan bazı kavram ve temaların tanımını sunuyor. İkinci bölüm 20. Yüzyılın ikinci yarısında erdem etiği kuramına deontoloji ve yararcılık kuramlarına bir alternatif olarak geri dönülmesini ve eylem-kılavuzluğu eleştirisini ele alıyor. Burada modern ahlak kuramlarının eylem-merkezli ve ikilemleri çözmeye yönelik etik yaklaşımlarının karşısında erdem etiği kuramının öne sürdüğü eyleyen- merkezli, kişinin tüm hayatını konu alan, kişinin saikleri, motivasyonları ve duygularına odaklanan, ahlaki gelişimi ve erdemi merkeze alan etik yaklaşımın farklılığı tartışılmakta. Böylece bu yaklaşımdaki farktan doğan bir sonuç olarak eylem-kılavuzluğunun erdem etiği için farklı olacağının altı çizilmekte. Zira eylem- kılavuzluğu eleştirisinin altında yatan normatif kuramlara dair bazı varsayımlar etik yaklaşımları arasındaki farkı dikkate almamakta. Bu bölümde eylem-kılavuzluğu eleştirisinin erdem etiğinden tam olarak ne beklediği analiz edilmekte ve evrensel bir ilkenin doğru eylemi tanımlarken karar alma sürecini de modellemesinin mümkünlüğü tartışılmakta. Sonuç olarak normatif kuramların insanın ahlaki yaşantısını tekil sorunların çözümü ve karar sürecini modelleyen bir ilkeler algoritması gerekliliğine indirgemenin sorunları açıklanmaktadır. Üçüncü bölüm eudaimonist erdem etiğine odaklanmaktadır. Burada öncelikli olarak eudaimonist erdem etiğinin merkeze aldığı erdem, pratik bilgelik ve eudaimonia kavramları tanıtılmaktadır. Eudaimonist erdem etiğinin başat esini sayılan Aristoteles’in etik kuramında bu kavramların birbiriyle ilişkisi ve doğru eylem tanımı verilmektedir. Ardından bu konuda en sistematik kuramı üretmiş olan Rosalind Hursthouse’un eudaimonist erdem etiği incelenmekte ve ona yöneltilen eleştiriler tartışılmaktadır. Dördüncü bölüm bir diğer çağdaş erdem etiği modeli olarak hedef-merkezli (çoğulcu) erdem etiğini tartışmaktadır. Bu kuramın kurucusu olan Cristine Swanton’un erdem kavramının doğasını nasıl açıkladığını ve doğru eylem tanımını erdemin hedeflerini gerçekleştirmek üzerinden yapan savını incelemektedir. Swanton’un çoğulcu yaklaşımı ahlaki duyarlılığımızın bir kavrama indirgenemeyeceğini, erdemin temellerinin ve eyleme biçimlerinin farklı değerlerden hareket ettiğini savunur. Bu bakımdan erdem kavramı sadece eudaimonia’yı etkin kılan edimler olarak kabul edilmez ve dünyanın farklı taleplerine yeterince iyi cevap üreten karakter özellikleri olarak karşımıza çıkar. Bu bölümde Swanton’un kuramının iki soru karşısında karşılaştığı zorluk tartışılmakta: 1) Erdem birliğini sağlayan bir temel var mı? Yoksa, erdemleri lokal karakter özellikleri olarak nasıl kavramsallaştırabiliriz? 2) Dünyanın taleplerini anlama ve ahlaki ögeleri saptama ve nasıl eylemememiz gerektiğine karar veren pratik bilgeliğin kuramdaki yeri nedir ve nasıl açıklanır? Beşinci bölüm Michael Slote’un temsil ettiği eyleyen-merkezli (sentimentalist) erdem etiğine odaklanmaktadır. Slote’un kuramında öznenin saikleri, motivasyonları, duygu ve düşüncelerinin doğru eylemle arasındaki bağ incelenmekte ve bu kuramın eudaimonist erdem etiği ile benzerlikleri ve farklılıkları tartışılmaktadır. Burada sentimentalist erdem etiğine yöneltilen eleştiriler karşısında, bu kuramın doğru eylem ve saiklerin arasındaki kurduğu bağ bakımından aydınlatıcı fakat ‘doğru eylem’ ve ‘doğru sebeplerden doğan doğru eylem’ arasındaki farkı çizmemesi ve pratik bilgeliğin yerine empati ve iyi kalp kavramlarının konmasından doğan zorluklar tartışılmaktadır. Altıncı bölümün amacı pratik bilgeliğin eylem-kılavuzluğu için gerekliliğini açıklamaktır. Bu amaçla öncelikle eudaimonist erdem etiğinin karşılaştığı eleştiriler karşısında revize edilen doğru eylem tanımları analiz edilmekte ve sonuç olarak tüm tanımlarda en gerekli ve eyleme rehberlik eden kavramın pratik bilgelik olduğu savunulmaktadır. Bu bölüm pratik bilgeliği ve bu bilgeliğin nasıl geliştiğini açıklayabilirsek erdem etiğinin henüz tam erdemli olmayan özneler için de rehberlik sağlayabileceğini öne sürmektedir. Pratik bilgeliğin gelişimini açıklamak için pratik bilgelik ve beceri kazanımı, ustalık ve uzmanlık gerektiren beceriler üstüne yapılan empirik çalışmalar arasındaki benzerlikler işaret edilmekte ve erdem kazanımın beceri kazanmak gibi eylemin tekrarına bağlı olduğu açıklanmaktadır. Bu bölümde pratik bilgeliğin gelişimsel doğası özellikle eylem-kılavuzluğuna ışık tutması bakımından beceri kazanımı ile benzerliği yönünden irdelenmektedir fakat pratik bilgeliğin hedeflediği amaçlar bakımından becerilerden farklı olduğu, lokal ve tekil amaçların yanında (örneğin cesaret erdemini gerçekleştirmek için farklı bağlamlarda cesaret erdemini ifade eden farklı eylemler sergilemek: kanserle mücadeledeki cesaret ve savaş alanında sergilenen cesaret) pratik bilgeliğin ‘insan için iyi yaşam’ yani eudaimonia’ya sıkı bir bağlantısı olduğuna işaret edilmektedir. Yedinci bölüm pratik bilgelik ve eudaimonia arasındaki bağlantıyı konu edinir. Bu bölüm eyleme kılavuzluk edebilecek erdem etiği türleri arasında eudaimonist erdem etiğinin daha iyi bir kavramsal çerçeve ve kaynak sunduğunu savını desteklemektedir. Bu amaçla bölüm ikiye ayrılmıştır. İlk kısım pratik bilgelik ve eudaimonia arasındaki birbirini gerektiren ve açıklayan ilişkiye odaklanır. Pratik bilgeliğin seçimlerinde tarafsız olmadığı ve pratik bilgeliğin referans aldığı değerler kümesinin eudamonia kavramı ile kapsandığı tartışılmaktadır. Bu bakımdan eudaimonia doğru eylem tanımını ve eylem-kılavuzluğunu etkileyen bir kavram olarak karşımıza çıkar. Bölümün ikinci kısmında eudaimonia kavramının içerdiği anlam, Aristoteles’in felsefesindeki açıklamı ve çağdaş yorumu ele alınmaktadır. Eudaimonia’nın içeriğinin açıklanması hangi karakter özelliklerinin erdem olduğunun belirlenmesi ve böylece erdemleri temellendirmesi ve erdem birliğini sağlaması bakımından konu edinmiştir. Aristoteles’in eudaimonia kavramını açıklamak için kullandığı natüralizm yaklaşımı çağdaş neo-Aristotelesçi eudaimonistlerin insan doğasını nasıl açıkladıklarına ışık tutması açısından verilmiştir. İnsan için iyi yaşam nedir sorusunu yanıtlarken insanın işlevi, dolayısıyla insanın doğasına odaklanan eudaimonist yaklaşımı doğalcılık yanılgısı (naturalistic fallacy) eleştirisinden kurtarmak için insan doğasının biyolojik ve etolojik olarak sabit bir doğa olarak değil, değerlendirmeci bir kavrayışla açıklanabileceğini savunmaktadır. Yani insanın doğasının değişmez ve belirleyici olan biyolojik doğa ile tanımlanmadığını, insan doğasına özgü olan akıl (reason) kapasitesinin edimlerimiz için sebep belirleyen ve etik kural ve ilkeleri belirlerken doğamızın diğer özelliklerinden etkilenen (örneğin acıya duyarlı oluşumuz, sosyal oluşumuz, arkadaşlık ve yakınlığa değer verişimiz) fakat bunlarca belirlenmeyen bir doğası olduğunu savunur. Sonuç bölümü tezde tartışılan konuların kısa bir özetini içermekle birlikte tezin ana argümanını tekrarlar.

Eğitim örgütlerinde dijital liderlik ve örgütsel bilgelik ilişkisi

Tez No İndirme Tez Künye Durumu. 759521 Pdf dosyası. Digital leadership and organizational wisdom relationship in educational organizations
Yazar:KAMURAN AYDIN
Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜYESSER CEYLAN
Yer Bilgisi: Anadolu Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü / Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Eko. Ana Bilim Dalı
Konu:Eğitim ve Öğretim = Education and Training
Dizin: Onaylandı. Doktora. Türkçe. 2022. 171 s.
Bu çalışma eğitim örgütlerinin örgütsel bilgeliğe ulaşmasında dijital liderlik rolünün olup olmadığını belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada birden fazla değişken arasındaki etkileşim belirlenmeye çalışıldığı için araştırma nicel araştırma modellerinden ilişkisel tarama modeline uygun olarak gerçekleştirilmiş bir çalışmadır. Araştırma kapsamında dijital liderlik ve örgütsel bilgelik ölçeği geliştirme çalışması yapılmıştır. Dijital liderlik ölçeği dijital dönüşüm, dijitalleşme, uzaktan ve hibrit eğitim olmak üzere üç boyuttan oluşmaktadır. Örgütsel bilgelik ölçeği ise iletişim, proaktif yönetim anlayışı, okul iklimi, motivasyon ve etkili okul olmak üzere beş boyuttan oluşmaktadır. Araştırmanın evreni 2021-2022 Eğitim öğretim yılında Türkiye’de görev yapan 57104 okul müdüründen oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise 2021-2022 Eğitim öğretim yılında Türkiye’de görev yapan 605 okul müdüründen oluşmaktadır. Araştırmanın sonucunda hem dijital liderlik ve alt boyutlarında hem de örgütsel bilgelik ve alt boyutlarında cinsiyet, öğrenim durumu, çalışılan kademe, yöneticilikteki kıdem, Avrupa Birliği (AB) dijital yeterlik düzeyi demografik değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar ortaya çıkmıştır. Çalışılan hizmet bölgesi demografik değişkenine göre ise örgütsel bilgeliğin iletişim ve proaktif yönetim anlayışı boyutlarında anlamlı bir farklılık oluştuğu belirlenmiştir. Dijital liderliğin eğitim örgütlerinin örgütsel bilgeliğini arttırmakta rolü olduğu ortaya konmuştur. Aynı zamanda dijital liderliğin örgütsel bilgeliğin proaktif yönetim anlayışı, motivasyon, okul iklimi ve etkili okul alt boyutlarında olumlu yönde rolü olduğu tespit edilmiştir. Anahtar Sözcükler: Eğitim örgütleri, Dijital liderlik, Örgütsel bilgelik

Beliren yetişkinlikte kendini toparlama gücünün yordayıcıları olarak benlik kurguları, yaşam amacı belirleme, bilgelik ve başa çıkma

Tez No İndirme Tez Künye Durumu.730030 Pdf dosyası. Self-construals, life-goal setting, wisdom and coping as the predictors of resilience in emerging adulthood
Yazar:ÖZDEN TURGUT
Danışman: PROF. DR. SERAP NAZLI
Yer Bilgisi: Ankara Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü / Eğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı / Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
Konu:Eğitim ve Öğretim = Education and Training ; Psikoloji = Psychology
Dizin:Başa çıkma = Coping ; Benlik = Ego ; Benlik kurguları = Self-contruals ; Bilgelik = Sagacity ; Genç yetişkinler = Young adult ; Kendini toparlama gücü = Self-lift power ; Psikolojik sağlamlık = Resilience ; Yaşam = Life ; Yaşam amaçları = Life goals ; Yetişkinler = Adults Onaylandı
Doktora. Türkçe. 2022. 220 s.
Bu araştırmada temel olarak, beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerin kendini toparlama gücü düzeylerinin, benlik kurguları, yaşam amacı belirleme, bilgelik algısı ve stresle başa çıkma stratejileri tarafından ne ölçüde yordandığı incelenmiştir. Bu temel amaç kapsamında, beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerin yaşam amacı belirleme, bilgelik algısı, stresle başa çıkma ve kendini toparlama gücü düzeylerinin cinsiyete göre, çalışma yaşamında aktif olma ve şu anda eğitimine devam etme durumuna göre anlamlı biçimde farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Araştırmaya beliren yetişkinlik döneminde olan 18-29 yaş arasındaki bireyler katılmış; stres verici yaşam olayı yaşamış olan 375 bireyin yanıtları veri setini meydana getirmiştir. Araştırmanın verileri, Kendini Toparlama Gücü Ölçeği, İlişkisel-Bireyci-Toplulukçu Benlik Ölçeği, Pozitif Psikoterapi Bağlamında Yaşam Amaçları Belirleme Ölçeği, Stresle Başa Çıkma Ölçeği, Kendine Yönelik Bilgelik Algısı Ölçeği ve kişisel bilgi formu ile elde edilmiştir. Araştırma sorularını yanıtlamak için adımsal çoklu doğrusal regresyon analizi ile tek faktörlü MANOVA (çok değişkenli varyans analizi) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, beliren yetişkinlik döneminde kendini toparlama gücünün anlamlı yordayıcılarının stresle problem odaklı başa çıkma stratejisi, bilgelik algısı, bireyci benlik kurgusu ve yaşam amacı belirleme değişkenleri olduğu ortaya çıkmıştır. Buna göre, beliren yetişkinlikte stresle problem odaklı başa çıkma stratejisi kendini toparlama gücünün %48’ini (β=0.424; p<0.01), bilgelik algısı kendini toparlama gücünün %6’sını (β=0.223; p<0.01), bireyci benlik kurgusu kendini toparlama gücünün %3’ünü (β=0.203; p<0.01) ve yaşam amacı belirleme kendini toparlama gücünün % 0.5’ini (β=0.080; p<0.05) anlamlı biçimde yordamaktadır. Ayrıca, beliren yetişkinlikte yaşam amacı belirleme, bilgelik algısı, stresle başa çıkma ve kendini toparlama gücü düzeylerinin, cinsiyet değişkenine, çalışma yaşamında aktif olma/olmama durumu değişkenine ve şu an eğitimine devam etme/etmeme durumu değişkenine göre anlamlı biçimde farklılaşmadığı ortaya çıkmıştır. Bulgular, gelişimsel bir dönem olarak beliren yetişkinliğe dair alan yazın çerçevesinde tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

Beliren yetişkinlikte kendini toparlama gücünün yordayıcıları olarak benlik kurguları, yaşam amacı belirleme, bilgelik ve başa çıkma

Tez No İndirme Tez Künye Durumu. 730030 Pdf dosyası. Self-construals, life-goal setting, wisdom and coping as the predictors of resilience in emerging adulthood
Yazar:ÖZDEN TURGUT
Danışman: PROF. DR. SERAP NAZLI
Yer Bilgisi: Ankara Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü / Eğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı / Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
Konu:Eğitim ve Öğretim = Education and Training ; Psikoloji = Psychology
Dizin:Başa çıkma = Coping ; Benlik = Ego ; Benlik kurguları = Self-contruals ; Bilgelik = Sagacity ; Genç yetişkinler = Young adult ; Kendini toparlama gücü = Self-lift power ; Psikolojik sağlamlık = Resilience ; Yaşam = Life ; Yaşam amaçları = Life goals ; Yetişkinler = Adults Onaylandı
Doktora. Türkçe. 2022. 220 s.
Bu araştırmada temel olarak, beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerin kendini toparlama gücü düzeylerinin, benlik kurguları, yaşam amacı belirleme, bilgelik algısı ve stresle başa çıkma stratejileri tarafından ne ölçüde yordandığı incelenmiştir. Bu temel amaç kapsamında, beliren yetişkinlik dönemindeki bireylerin yaşam amacı belirleme, bilgelik algısı, stresle başa çıkma ve kendini toparlama gücü düzeylerinin cinsiyete göre, çalışma yaşamında aktif olma ve şu anda eğitimine devam etme durumuna göre anlamlı biçimde farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Araştırmaya beliren yetişkinlik döneminde olan 18-29 yaş arasındaki bireyler katılmış; stres verici yaşam olayı yaşamış olan 375 bireyin yanıtları veri setini meydana getirmiştir. Araştırmanın verileri, Kendini Toparlama Gücü Ölçeği, İlişkisel-Bireyci-Toplulukçu Benlik Ölçeği, Pozitif Psikoterapi Bağlamında Yaşam Amaçları Belirleme Ölçeği, Stresle Başa Çıkma Ölçeği, Kendine Yönelik Bilgelik Algısı Ölçeği ve kişisel bilgi formu ile elde edilmiştir. Araştırma sorularını yanıtlamak için adımsal çoklu doğrusal regresyon analizi ile tek faktörlü MANOVA (çok değişkenli varyans analizi) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, beliren yetişkinlik döneminde kendini toparlama gücünün anlamlı yordayıcılarının stresle problem odaklı başa çıkma stratejisi, bilgelik algısı, bireyci benlik kurgusu ve yaşam amacı belirleme değişkenleri olduğu ortaya çıkmıştır. Buna göre, beliren yetişkinlikte stresle problem odaklı başa çıkma stratejisi kendini toparlama gücünün %48’ini (β=0.424; p<0.01), bilgelik algısı kendini toparlama gücünün %6’sını (β=0.223; p<0.01), bireyci benlik kurgusu kendini toparlama gücünün %3’ünü (β=0.203; p<0.01) ve yaşam amacı belirleme kendini toparlama gücünün % 0.5’ini (β=0.080; p<0.05) anlamlı biçimde yordamaktadır. Ayrıca, beliren yetişkinlikte yaşam amacı belirleme, bilgelik algısı, stresle başa çıkma ve kendini toparlama gücü düzeylerinin, cinsiyet değişkenine, çalışma yaşamında aktif olma/olmama durumu değişkenine ve şu an eğitimine devam etme/etmeme durumu değişkenine göre anlamlı biçimde farklılaşmadığı ortaya çıkmıştır. Bulgular, gelişimsel bir dönem olarak beliren yetişkinliğe dair alan yazın çerçevesinde tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

İş zekası çerçevesinde karar destek sistemlerinin uygulanmasının kısıtlarını aşması için önerilen bir model olarak bilgelik yönetimi

750511 Pdf dosyası. Wisdom management as a suggested model for overcoming the constraints of the application of decision support systems in the framework of business intelligence
Yazar:ALI ALHOUSAINALEID
Danışman: PROF. DR. UĞUR YAVUZ
Yer Bilgisi: Atatürk Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Yönetim Bilişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
Konu:İşletme = Business Administration
Dizin:Bilgelik = Sagacity ; Bilgi teknolojisi = Information technology ; Karar destek sistemleri = Decision support systems ; İş zekası = Business intelligence Onaylandı
Doktora. Türkçe. 2022. 269 s.
Bu araştırmanın amacı, bilgelik ve karar destek sistemleri arasındaki ilişkiyi ve bir karar vericinin karar destek sistemlerinin kısıtlamalarını bilgelik yönetimi yoluyla nasıl çözebileceğini araştırmaktır. Bu Araştırmanın Önemi •Bilgelik yönetiminin büyük rolünün ve karar verme sürecine etkisinin açıklanması. •Bilgelik yönetiminin karar destek sistemlerinin kısıtlamalarını çözmedeki rolünün önemini açıklamaktadır. •Karar destek sistemlerinin uygulanmasının önündeki engellerin belirlenmektedir. •Karar destek sistemlerini ele almak için iş zekasının ara değişken olarak önemini göstermektedir.

Üstün yeteneklilerin iyi oluşunda bilgelik, değerler ve benlik kavramının rolü

Tez No İndirme Tez Künye Durumu. 547861 Pdf dosyası. The role of wisdom, values, and self-concept in gifted students’ well-being
Yazar:ŞEFİKA ERDEM
Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ RUKİYE ŞAHİN
Yer Bilgisi: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü / Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı / Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
Konu:Eğitim ve Öğretim = Education and Training ; Psikoloji = Psychology
Dizin:Benlik = Ego ; Benlik kavramı = Self concept ; Bilgelik = Sagacity ; Değerler = Values ; Eğitim psikolojisi = Education psychology ; Psikolojik iyi oluş = Psychological well being ; Üstün Yetenekliler Eğitim Programı = Education Programs for Talented Students ; Üstün yetenek = Gifted ; Üstün yetenekli çocuklar = Gifted children ; İyilik hali = Well-being Onaylandı
Doktora. Türkçe. 2019. 203 s.
Bu araştırmada, üstün yeteneklilerin benlik kavramları ile iyi oluşları arasındaki ilişkiyi açıklamanın yanında, benlik kavramı ve iyi oluş arasındaki ilişkide bilgelik ve değerlerin aracı rolünün ortaya konulması amaçlanmıştır. Ayrıca üstün yeteneklilerin benlik kavramı, bilgelik düzeyleri, değerleri ve iyi oluş düzeyleri cinsiyet ve yaş değişkenine göre incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 eğitim ve öğretim yılında Türkiye’de Bilim ve Sanat Merkezi’nde (BİLSEM) öğrenim gören 4., 5., 6., 7., 8., 9., 10., 11. ve 12. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan öğrenciler belirlenirken Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) ve Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından belirlenen 12 istatistiksel bölge birimini temsil eden 2. Düzey ve 3. Düzey bölgelerindeki iller seçilmiştir. Araştırmaya katılan 839 öğrencinin 372’si (% 44.3) kız, 464’ü (%55.3) erkektir. Araştırma ilişkisel tarama modeli şeklinde tasarlanmıştır. Veri toplama araçları olarak Ben: Üstün Yetenekli Öğrenciler İçin Benlik Kavramı Ölçeği, Bilgelik Gelişimi Ölçeği, İnsani Değerler Ölçeği, Ergenler İçin Beş Boyutlu İyi Oluş Modeli: EPOCH Ölçeği ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde demografik değişkenler için bağımsız örneklem t testi ve ANOVA kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki yordama düzeylerini ve aracılık rolünü test etmek için ise yapısal eşitlik modelinden yararlanılmıştır. Araştırma bulgularına göre üstün yeteneklilerin benlik kavramı düzeyleri, bilgelik düzeyleri ve değerleri iyi oluşlarını anlamlı şekilde yordamaktadır. Ayrıca benlik kavramının iyi oluşu yordamasında değerler ve bilgeliğin kısmi aracılık etkisi vardır. Araştırma sonuçlarına göre üstün yeteneklilerin benlik kavramı toplam puanları ve benlik kavramı alt boyutlarından okul durumu alt boyutunda cinsiyete göre farklılık görülmezken, zihinsel algı, zekâ ve uyum ve okuma algısı alt boyutlarında cinsiyete göre anlamlı farklılık görülmüştür. Bilgeliğin, sadece yargı alt boyutunda; değerlerin sadece barışçı olma alt boyutunda; iyi oluşun ise sadece ilişkililik alt boyutunda cinsiyete göre anlamlı farklılık bulunmuştur. Araştırma sonuçlarına göre üstün yeteneklilerin benlik kavramları ve alt boyutları, bilgelik düzeyleri ve alt boyutları ile iyi oluşları ve alt boyutları yaşa göre anlamlı düzeyde farklılık göstermektedir. Değerler ise sadece hoşgörü alt boyutunda yaşa göre anlamlı farklılık göstermemektedir.

Öğretmen adaylarının dijital bilgeliğe ilişkin yeterlik algılarının incelenmesi

Tez No İndirme Tez Künye Durumu. 494206 Pdf dosyası. Investigation of pre-service teachers’ efficacy perceptions regarding digital wisdom
Yazar:MESUT TÜRK
Danışman: DOÇ. DR. IŞIL KABAKÇI YURDAKUL
Yer Bilgisi: Anadolu Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü / Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı / Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bilim Dalı
Konu:Eğitim ve Öğretim = Education and Training
Dizin:Aday öğretmenler = Candidate teachers ; Bilgisayar destekli eğitim = Computer assisted education ; Bilişim teknolojisi = Information technology ; Dijital yerliler = Digital natives ; Eğitim teknolojisi = Education technology ; Sayısal iletişim = Digital communication ; Teknolojik bilgi = Technological knowledge ; Teknolojik pedagojik alan bilgisi = technological pedagogical content knowledge ; Yeterlilik = Sufficiency ; Öğretmenler = Teachers Onaylandı
Doktora. Türkçe. 2017. 187 s.
Dijital yerli-göçmen kavramlarından bağımsız olarak pedagojik bir çerçevede kazanılan dijital bilgelik özelliklerinin hem günümüz öğrencileri hem de öğretmenleri için aranan nitelikler olduğu ifade edilmektedir. Bu çalışmanın amacı, öğretmenlik mesleği açısından dijital bilgeliğe ilişkin yeterlikleri ve göstergeleri belirlemek ve Türkiye genelindeki öğretmen adaylarının dijital bilgeliğe ilişkin yeterlik algı profillerini ortaya koymaktır. Keşfedici sıralı karma desenin kullanıldığı araştırmanın nitel aşamasında, farklı alanlardan uzmanların katılımlarıyla gerçekleştirilen yapılandırılmamış görüşmeler ve Delphi turları sonrasında Düşünme ve Karar Verme, Toplumsallık ve Duygusallık olmak üzere dijital bilgeliğe ilişkin 3 farklı yeterlik alanının bulunduğu bir yapı oluşturulmuştur. Üç Delphi turu sonunda uzlaşma sağlanan bu yapıya ilişkin gösterge maddeleri kullanılarak “Dijital Bilgelik Yeterlik Algısı Ölçeği” geliştirilmiştir. Düşünme ve Karar Verme, Sosyal Duyarlılık ve Paylaşımcılık faktörlerinin bulunduğu bu ölçek kullanılarak gerçekleştirilen nicel aşamada ise, 2017 yılı içerisinde 1474 öğretmen adayından veri toplanmıştır. Elde edilen bulgulara göre öğretmen adaylarının kendilerini dijital bilgelik konusunda genel olarak yüksek düzeyde yeterli görmektedir. Ayrıca öğretmen adaylarının dijital bilgelik yeterlik algıları, yaş ve bölüm değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterirken cinsiyet açısından farklılık göstermemektedir. Öğretmen adaylarının dijital bilgelik yeterlik algıları ve teknoloji kullanma yeterlikleri arasında pozitif ve orta düzeyde ilişki bulunurken genel olarak akademik başarı ortalaması ve günlük internet kullanım süresi arasında herhangi bir ilişki bulunmamaktadır. Bununla birlikte öğretmen adaylarının dijital bilgelik yeterlik algılarıyla dijital yerlilik özellikleri arasında pozitif ve orta düzeyde bir ilişki olduğu gözlenmiştir.

Kurumsal bilgelik bakış açısıyla bilge muhasebe modeli önerisi

Tez No İndirme Tez Künye Durumu. 471144 Pdf dosyası. Wise accounting model proposal in terms of corporate wisdom
Yazar: METEHAN ORTAKARPUZ
Danışman: PROF. DR. ALİ ALAGÖZ
Yer Bilgisi: Selçuk Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İşletme Ana Bilim Dalı / İşletme Bilim Dalı
Konu:İşletme = Business Administration
Dizin:Bilgelik = Sagacity ; Bilgi = Information ; Bilgi yönetimi = Information management ; Muhasebe = Accounting ; Muhasebe bilgi sistemleri = Accounting information systems ; Muhasebe sistemleri = Accounting systems ; Yönetim muhasebesi = Management accounting ; Örgütsel bilgelik = Organizational wisdom Onaylandı
Doktora. Türkçe. 2017. 284 s.
Bu çalışmanın amacı, bilgi yönetimini kurumsal bilgelik anlayışıyla ele alarak, muhasebe bilgi sistemini bu doğrultuda geliştirmek, yönetsel bilgi tedarikinde muhasebenin işlevselliğini ve etkinliğini arttırmaktır. Muhasebe bilgi sisteminin formal bilgilerin yanısıra, informal bilgileri de kullanarak, yönetsel kararlara daha fazla etki yapan, geleceğe yönelik fikir veren raporlar üretebilmesi ve böylece rekabetçilik ve sürdürülebilir büyümeye muhasebenin katkısını arttırabilmek için, sistemin geliştirilmesine kılavuzluk yapan “bilge muhasebe modeli” önerilmektedir. Çalışma, konuyla alakalı kavramların açılanması ile başlamaktadır. Devam eden bölümde, kurumsal bilgelik ve muhasebe bilgi sistemi ilişkisi, önce teorik olarak, ardından bir anket analizi ile incelenmektedir. Bilge muhasebenin ve önerilen modelin tüm boyutlarıyla anlatıldığı üçüncü bölümde, muhasebe bilgi sisteminin hangi bileşen ve kriterler özelinde geliştirileceği ortaya konulmaktadır. Modelin ampirik olarak örneklendiği uygulama bölümünde, seçilen uygulama işletmesinin bilgi yönetimi ve muhasebe bilgi sistemi analiz edilmekte ve değerlendirilmektedir.

Örgütsel bilgeliğin yaratılmasında dönüşümsel liderliğin rolü üzerine bir çalışma

Tez No İndirme Tez Künye Durumu. 354850 Pdf dosyası. A study about the roles of transformational leadership on creating organizational wisdom
Yazar:ESRA GÖKÇEN KAYGISIZ
Danışman: PROF. DR. TAHİR AKGEMCİ
Yer Bilgisi: Selçuk Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İşletme Ana Bilim Dalı
Konu:İşletme = Business Administration
Dizin: Onaylandı. Doktora. Türkçe. 2013. 270 s.
Günümüz koşullarında artık sadece modern bilgi ve iletişim teknolojisi yatırımlarını yapmak bilgiyi güce dönüştürmede yetersiz kalmaktadır. Örgütlerin artık örgütsel bağlamda bilgeliğe ulaşmaları gerekmektedir. Örgütsel bilgelik, tanımlanması ve ulaşılması zor bir kavramdır ancak varlığı özellikle beklenmedik durumlarda örgütün problem çözme, yeni Unvan icra etme fonksiyonlarında hemen hissedilmektedir. Çalışma örgütsel bilgeliğin yaratılmasında dönüşümsel liderlik ve bilgi yönetimi uygulamalarının rollerini araştırmaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde liderlik ve dönüşümsel liderlik kavramları, ikinci bölümünde bilgi ve bilgi yönetimi kavramları, üçüncü bölümde bilgelik ve örgütsel bilgelik kavramları ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Dördüncü bölüm ise Konya Sanayi Odasına kayıtlı metal ve makine sektöründe faaliyet gösteren işletmelere yönelik olarak yapılan saha çalışmasına ait bulgular verilmektedir. Çalışmanın beşinci ve son bölümü ise araştırma bölümüne dair değerlendirmeleri kapsamaktadır.