Meşrutiyet, Cumhuriyet ve Özgürlük

21/07/2024

213

Osmanlı İmparatorluğunda hanedanın, saltanatın yetkilerinin sınırlanmaya başlandığı 1876 meşrutiyeti ile canlanan, ardından tekrar kesintiye uğrayan ve ikinci meşrutiyetle yeniden canlanan ve tekrar kesintiye uğrayan son olarak da 1961 anayasası ile yaratılan özgürlükler ortamı, yıllar itibarı ile toplamı 34 yıllık bir süreyi kapsamaktadır.

Böylece toplamda 150 yıllık anayasal düzenimizin ancak %23’ü özgürlüklerin geniş olarak yorumlandığı bir döneme denk gelmektedir. Buradaki ana kesintilerin sebebi Saltanat dönemlerinde Sultanın geniş kapsamlı otoritesi ve Cumhuriyet döneminde ise arda ardına gelen darbelerdir ve bu darbeler de hep dış kaynaklıdır.

Zamanın bu denli %80 oranında baskı altına alındığı bir yönetim biçiminde tabii ki fikirler ortaya çıkamayacak ve bundan ötürü de ülkenin gelişimi güdük kalacaktır ve öyle de olmuştur.

Türkiye’den daha aşağı seviyelerde bulunan ülkeler Güney Kore örneğinde olduğu gibi Türkiye’yi gerilerinde bırakıp ilerleme yoluna devam etmişler ve milli gelirde büyük artışlar sağlamışlardır.

Türkiye ise bu baskıcı yönetim anlayışı ile birlikte kısır döngü olarak içinde debelendiği orta gelir tuzağından bir türlü kurtulamayacaktı.

Evet, Kızılelma Türklerin büyük bir ülküsüdür, ama Siyah Elma simgeli Apple fiili dünyanın en değerli şirketidir ve dünya imparatorluğunun altyapısını döşemiştir.

Lise ve üniversite sınavlarında alınan neticeler fen ve matematik dallarında çok düşük seviyelerdedir ve böyle bir eğitim altyapısıyla Türkiye’nin ileri doğru bir atılımı maalesef mümkün değildir.

Meşrutiyet dönemlerinde ve 1961 anayasasının uygulandığı dönemde ne kadar kitap yayınlanmıştır?.

Meşrutiyet dönemleri ve 1961 Anayasası’nın uygulandığı dönemde kitap yayıncılığı hakkında kesin ve kapsamlı bir bilgi vermek oldukça zor. Bunun sebebi, o dönemlere ait detaylı istatistiklerin eksikliği ve yayınlanan kitapların tam listesinin mevcut olmamasıdır.

Ancak, mevcut kaynaklardan ve bazı tahminlerden yola çıkarak genel bir fikir edinebiliriz:

Birinci Meşrutiyet (1876-1878):

Bu kısa dönemde kitap yayıncılığı yeni yeni gelişmeye başlamıştı.
Tahmini olarak 1000-2000 civarında kitap yayınlandığı düşünülmektedir.
Yayınlanan kitapların önemli bir kısmı çeviri eserlerden oluşmaktaydı.
Edebiyat, tarih, felsefe, bilim ve politika gibi konularda kitaplar da basılmıştır.

İkinci Meşrutiyet (1908-1920):

Bu dönemde kitap yayıncılığı önemli bir ivme kazanmıştır.
Tahmini olarak 50.000-100.000 civarında kitap yayınlandığı düşünülmektedir.
Çeviri eserlerin yanı sıra, yerli yazarlar tarafından yazılmış eserler de artmıştır.
Roman, hikaye, şiir, tiyatro, deneme gibi edebi türlerin yanı sıra, bilim, tarih, felsefe, politika, ekonomi gibi konularda da birçok kitap basılmıştır.
Bu dönemde, özel yayınevleri ve basın kuruluşları da gelişmiştir.

1961 Anayasası Dönemi (1961-1982):

Bu dönemde de kitap yayıncılığı gelişmeye devam etmiştir.
Tahmini olarak 200.000-500.000 civarında kitap yayınlandığı düşünülmektedir.
Çeviri eserlerin yanı sıra, yerli yazarlar tarafından yazılmış eserlerin sayısı da artmıştır.
Edebiyat, bilim, tarih, felsefe, politika, ekonomi gibi birçok farklı konuda kitaplar basılmıştır.
Bu dönemde, kitap fuarları ve edebiyat ödülleri gibi etkinlikler de yaygınlaşmıştır.

Notlar:

Bu sayılar sadece tahmindir ve gerçek rakamlardan farklı olabilir.
Yayınlanan kitapların tam listesine ulaşmak mümkün değildir.
Farklı kaynaklarda yayınlanan kitap sayıları çelişkiler gösterebilir.
Kitapların basım yeri, dili, türü gibi kriterlere göre de ayrıntılı analizler yapılabilir.

Umarım bu bilgiler, Meşrutiyet dönemleri ve 1961 Anayasası’nın uygulandığı dönemde kitap yayıncılığı hakkında genel bir fikir edinmenize yardımcı olmuştur.

1961 anayasası 1982 anayasa değişikliğine kadar ne kadar süre ile uygulanmıştır

1961 Anayasası, 9 Temmuz 1961 tarihinde halkoylamasıyla kabul edilmiş ve 12 Eylül 1982 tarihinde 1982 Anayasası’nın kabulüne kadar 21 yıl 2 ay 3 gün boyunca uygulanmıştır.

Detaylı bilgi:

Başlangıç: 9 Temmuz 1961
Bitiş: 12 Eylül 1982
Süre: 21 yıl 2 ay 3 gün

Olaylar:

1961 Anayasası, 27 Mayıs 1960 Darbesi’nin ardından hazırlanmış ve kabul edilmiştir.
1971 yılında bazı değişikliklere uğramıştır.
12 Eylül 1982 Darbesi’nden sonra 1982 Anayasası kabul edilmiş ve 1961 Anayasası yürürlükten kaldırılmıştır.

Sonuç:

1961 Anayasası, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde önemli bir yere sahip olsa da, 1982 Anayasası ile yerini bırakmıştır.