HomeMAINSaruhan-Tatarpazarcık Hattı

Saruhan-Tatarpazarcık Hattı

Saruhan-Tatarpazarcık Hattı. Saruhan-Tatarpazarcık Hattı. Saruhan-Tatarpazarcık Hattı. Saruhan-Tatarpazarcık Hattı. Saruhan-Tatarpazarcık Hattı

19 Mayıs 2019
Sencer Divitçioğlu, 2005 yılında yayınlanan Saruhanoğlu Beyliği’nin Kıpçak Kökenli Olma İhtimali (XI-XIV. Yüzyıllar) adlı çalışmasında Saruhanoğulları’nın Orta Asya ile bağlantısı ve Saruhanoğulları’nın kültürel izlerinden hareketle Saruhanoğulları’nın kökeni meselesi işlenmektedir.

90 Sencer Divitçioğlu, “Saruhanoğlu Beyliği’nin Kıpçak Kökenli Olma İhtimali (XI.-XIV.
Yüzyıllar)”, Doğu-Batı Düşünce Dergisi, 8/33 (Ağustos-Eylül-Ekim 2005), ss. 287-297.

“Yıldırım Bâyezid devrine ait ilk iskân kaydı 1400-1401 yıllarında tuz yasağına uymayan aşiretlerin nakledilmesi ile ilgilidir.70 Bu hususta Âşıkpaşazâde’de,71 “.Saruhan ilinin göçer halkı var idi. Menemen ovasında kışlarlar idi. Ol iklimde duz yasağı var idi. Anlar ol yasağı kabul etmezler idi. Bâyezid Han’a bildirdiler. Han dahi Ertuğrul’a haber gönderdi kim. Ol göçer evleri her ne kadar var ise iyice düzene alasın. Yarar kullarına ısmarlayasın. Filibe yöresine gönderesin.
Ertuğrul dahi atasının sözlerini kabul etdi. Ol göçer evlerü gönderdi. Geldi Filibe yöresine kondurdular. Şimdiki dem de Saruhan Beğlü dedikleri anlardır. Paşa Yiğit Beğ, o kavmin ulusu idi. Ol zamanda anlarun ile bile gelmiş idi.” şeklinde bir kayıt vardır. Bu bölgeye yapılan iskân neticesinde, 1516 tarihli bir tahrir defterinde, merkezi Tatarpazarı olan nahiyenin Saruhan Beyli adıyla kaydedilmesi, kuruluş aşamasında buraya yoğun bir Türk unsurunun yerleştirilmiş olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.72″
https://www.tarihtarih.com/?Syf=26&Syz=381422
Büyükdede tarafından saruhanlıyız; tütüncüyüz. Osmanlının şehzade sancakları: saruhan(içsiyaset), trabzon (dış siyaset)
Saruhan; Osmanlı Şehzadelerinin en büyük okuludur. Tatarpazarcıklı yörük soyum Saruhan’dan gitmedir. Tatarpazar, Filibe baba tarafımdan Evladı Fatihan’ız. Manisa (Saruhan) dan gitme..
Muhacir iskanında hiçbir prensip takip edilmedi. Balkanlar, bitmez tükenmez bir Türklük ambarı farzedilip tüm kapılar açıldı ve gelen herkes “Evlad-ı Fatihan” diye içeri alındı.
İskan siyasetinde dil ve kültür gibi en iptidai ve en zaruri milliyet ölçülerinin bile hiçe sayılması, en sonunda Türkiye’yi, her türlü antropoloji araştırmasına en müsait zemin haline getirdi.
Kapıların açılıp her gelenin içeri alınmasıyla ve “ibate”nin ne olduğunu bilmeyen diplomatlarla, Balkan dünyası üzerindeki tesir ve söz hakkımız yok oldu. Halbuki, 100 yıllık bu hesapları bilseydik bugün Bulgaristan cumhurbaşkanı, pekâlâ bir Türk olabilirdi! 
“Bölgeye ilk yerleştirilen Türkmen grupları Saruhan’nın Menemen ovasından olmuştur.”
XVI. yüzyılda Filibe kazası / The Kaza of Plovdiv in the XVI. century
Yazar: NURULLAH KARTA Danışman: DOÇ. DR. MEHMET İNBAŞI Yer Bilgisi: Atatürk Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Anabilim Dalı Konu: Tarih = History Dizin: Onaylandı Doktora Türkçe 2005 236 s.
Filibe üç tepe üzerinde kurulmuş tarihte en eski yerleşim yerlerinden biridir. Pelaj kavminin oluşturduğu İlliryalılar, daha sonra Traklar Roma Bizans, Hun, Slavlar, Uz, Peçenek ve Bulgar Prenslikleri hakimiyetinde kalmıştır. Edirne’nin fethinden hemen sonra L Murad döneminde 1363’de Lala Şahin Paşa tarafından fethedilerek Osmanlı hakimiyetine geçmiştir. Filibe, fethedildikten hemen sonra sistemli olarak iskana tabi tutulmuştur. Tahrir Defterleri verilerine göre, XVII. Yüzyılın başlarına kadar devam etmiştir.
Bölgeye ilk yerleştirilen Türkmen grupları Saruhan’nın Menemen ovasından olmuştur. Daha sonra Samsun ve Konya ovasından da bölgeye Türkmenler yerleştirilmiştir. Fatih Sonrası Filibe Rumeli Eyaleti Paşa Sancağı merkezi konumuna getirilerek yönetimi Lala Şahin Paşa’ya verilmiştir. Kısa bir süre sonra kaza statüsüne getirilerek bu şekilde yönetilmiştir.
VI Tahrir verilerine göre, XV. ve XVI. Yüzyılda Türk-Müslüman nüfusun gayri Müslim nüfusa oranı oldukça fazladır. 1489’da Müslüman nüfus %80 iken, gayri Müslim nüfus %10 civarındadır.
Son tahrir 1613’de ise Müslümanlar %79, gayri Müslimlerde %ll’ dir. Balkan yarımadasında önemli ticaret yollan üzerinde kurulmuş olan Filibe, iktisadi ve ticari yönden gelişmişti. Şehirde değişik meslek kollan bulunmaktaydı. Bunlar genelde dokumacılık, dericilik, taşımacılık, alet imalatı ve bunun yanı sıra yiyecek sektöründe çeltik üretimi önemli bir yer tutmaktaydı. Filibe’ye bağlı köylerde ise zirai ürünlere yönelik mahsuller yetiştirilmekteydi. Köylünün büyük bir kısmı buğday, arpa, meyva, ceviz, bağcılık ve hayvancılıkla uğraşmaktaydı. Filibe kazasında miri arazi, timar, zeamet ve has olarak ayrıldığı gibi, vakıf ve mülk olarak da tahsis edilmiştir.
Saruhan Bey
toplu linkteki (saruhanoğulları kıpçak ) bazı sayfalarda bu konuda bilgiler var.
saruhanoğulları kıpçak iddia 
Wikipedia Saruhanoğulları beyliği maddesi.
Saruhan Bey, Harzemşahlar devleti komutanlarından. Harzemşahlar devletinin haritası önemli.
Saruhan Beyliği, Osmanlı Devleti tarafından ortadan kaldırıldıktan sonra, kışlakları Melemen olan Saruhanlı göçerler, tuz yasağına uymadıkları için Yıldırım Bayazıt’ın emriyle Rumeli’ye Filibe yöresine göç ettirilmişlerdi (Âşık Paşazade 2003: 406).
Kıpçak Türkçesi 
Saruhanlı Beyliği’nin Kıpçak Kökenli Olma İhtimali  (XI. ila XIV. Yüzyıllar)
Saruhanlı Beyliği’ni kuran göçebe Türk boyları 13. yüzyılın başlarında (…) Manisa, Akhisar gibi yerleşim yerlerini ele geçirmişlerdir.
Bölgeye ilk giren Türk konat beylerinden birinin adı Alpağı’dır. (Alp savaşçılığı, Ağı zenginliği verir).
Oğlunun adını Saruhan koymuştur.
(Saruhan) Yaklaşık 1313 yılında Magnesie’yi Bizans’tan alıp Saruhanlı beyliğini kurmuştur. Saruhan’ın Çuğa ve Ali Paşa adında iki kardeşi vardır. (s. 73)
Basmil -> İduk-Kut -> Kıpçak -> Sarıhan -> Saruhanlı Beyliği
Sencer Divitçioğlu – Orta Asya Türk Tarihi Üzerine Araştırmalar
Tatarpazar, Filibe baba tarafımdan Evladı Fatihan’ız. Manisa (Saruhan) dan gitme..
Bu çerçevede ilk tahrir, evlad-ı fatihan zabiti tayin edildiği anlaşılan Belgrad muhafızı Vezir Hasan Paşa tarafından yapılmıştır. 1102 ( 1691) yılına ait olan ve Defter-i Piyadegan -1 Evlad -1 Fatihfın adını taşıyan bu defterde (BA, KK, Meuku{at Def teri, nr. 2737) Rumeli eyaletindeki evlad-ı fatihanın piyade miktarı nefer ve hane olarak verilmiş, ayrıca koyun sayıları kaydedilmiştir.
Defterde evlad-ı fatihana ait Çatalca, Silivri, Çorlu. Burgos (Lüleburgaz). Tekfurdağı (Tekirdağı). Baba-yı AtıK. (Babaeski), Hasköy, Hayrabolu, Kırkkilise (Kırklareli}, Hatuneli, Rus Kasrı, Aydos, Ahyolu, Karinabad, Yenice-i Kızılağaç, Yanbolu, İslimye, Zağra-i Cedid, Zağra i Atik, Çırpan, Kızanlık, Tatarpazarı. Filibe, Çirmen. Edirne, Cisr-i Ergene, Sultanyeri, Malkara, Kavak. İpsala, Ferecik, Mekri, Dimetoka, Kavala, Bereketlü, Demirhisarı , Yenice-i Vardar, Vodina. Toyran, Avrathisarı, Selanik, Karaferye, Cumapazarı. Çarşanba, Misivri, Petriç, Ustrumca, Tikveş, Radovişte, İştip, Dubniçe, Gümülcine, Yenice-i Karasu, Çağlayık, Drama, Pravişte, Serez, Karadağ, Pravadi, Yenipazar, Hacıoğlu Pazarcığı, Balçık, Babadağı, Hırsova, Karasu (Tekfurgölü}, Silistre, Çardak, Hezargrad. Rusçuk, Yergöğü, Tırnova. Ziştovi, Lofça, Hotaliç (Servi), Osmanpazarı (Aiakilise), Eskicuma ve Şumnu kazalarıyla Ereğli, Vize. Saray, Yanbolu kazası nahiyeleri, Karlıoğlu (Köpesti). Filibe kazası nahiyeleri, Edirne kazası nahiyeleri, Uzuncaova Hasköy nahiyeleri, Bazargah, Bağdan, Lankaza, Kelmeriye ve Tozluk nahiyelerinde toplam 16.582 nefer, 1116 hane bulunduğu ve 10.552 adet koyunları olduğu kaydedilmiştir.
Bu rakamlar evlad-ı fatihan gruplarının Balkanlar’ın iskanındaki rolleri bakımından önemlidir. Yaptıkları göreve karşılık avarız vergisinden muaf olmakla birlikte evlad-ı fatihan zaman zaman güçlerini aşacak derecelere varan vergi talebi sebebiyle yerlerini terketmiştir. Mesela 1704-1708 yılları arasında yapılan yoklamada Niğbolu ve Silistre’de mevcut 2311 nefer piyadeden 240’ının vefat etmiş, 116’sının fakir düşmüş, 635’inin de kaçmış olduğu tesbit edilmişti (BA, KK, Meuku{at Defteri, nr. 28ı5). Bunun üzerine 1707 yılında evlad-ı fatihan neferatma zulmedilmemesi ve vergilerinin eski usul üzere toplanması emredilmiştir.  Yusuf Halaçoğlu
http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c11/c110331.pdf

 

E-Posta Bültenimize Bekliyoruz.
Haftalık olarak, sizinle tüm içeriklerimizi e-posta yoluyla paylaşıyoruz.
icon
RELATED ARTICLES

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here


Most Popular