Varlığın Dört Unsuru: toprak, su, hava ve ateş
Aşağıdaki veriler ışığında Türk Mitolojik Simgeleri, Türkistan ülkelerinde mi (Azerbaycan ve İran dahil) yoksa Türkiye’de mi halk tarafından benimsenmektedir?
12 Hayvanlı Takvim |
5 Temel Renk |
Ağaç: Hayat ağacı olarak kabul edilir. Evrenin ve hayatın birliği, büyüme ve sonsuzluğu simgeler. |
Alp Er Tunga Destanı |
Ateş: Işık, sıcaklık ve dönüşümü temsil eder. Kutsal bir güç olarak görülür. |
Ay: Güneşin karşıtı olarak geceyi, gizemi ve kadınlığı temsil eder. Ay Ata olarak da bilinir. |
Dağ: Gökyüzüne en yakın nokta olarak kabul edilir. Güç, dayanıklılık ve kutsallığı simgeler. |
Dede Korkut |
Ergenekon Destanı |
Geyik |
Gök Tengri: Türklerin en yüce tanrısıdır. Gökyüzü, evren ve düzenin temsilidir. Adalet ve merhametin kaynağı olarak görülür. |
Güneş: Hayat veren, ısıtan ve aydınlatan güneş, bereket, güç ve yenilenmeyi simgeler. Kuyaş veya Koyaş olarak da bilinir. |
Kurt |
Kurt: Türk mitolojisinde kurdun, ataların ve hükümdarların atası olduğu inancı yaygındır. Güç, cesaret ve liderliği simgeler. |
Kuş: Özellikle kartal, özgürlüğü, gökyüzü ile bağlantıyı ve ruhun yükselişini simgeler. |
Manas Destanı |
Nevruz |
Oğuz Kağan |
Su |
Su Samuru |
Su: Hayatın kaynağıdır. Temizlik, bereket ve yenilenmeyi simgeler. |
Talay |
Tengiz |
Tengri |
Tonyukuk |
Töre |
Tuğ/ra |
Yılan: Hem olumlu hem de olumsuz anlamlar yüklenir. Bilgelik, dönüşüm ve şifa ile birlikte tehlike ve kötülüğü de temsil edebilir. |
Çinliler 2024 yılını ejderha yılını büyük şenliklerle kutluyor. Her 12 yılda bir olduğu gibi. Çin’in simgesidir Ejderha.
Türk Mitolojisinin Önemli Sembolleri için kaynak yazarlar:
- Pertev Naili Boratav
- Bahaeddin Ögel
- Emel Esin
- Nuray Bilgili
- Ahmet Yeşiltepe
- Wolfarm Eberhard
- Yaşar Çoruhlu
- Jean Poul Roux
Türk Mitolojisi başlıklı kitaplar
Türk mitolojisinde en önemli ilk 10 simge
Türk Mitolojisinin Önemli Sembolleri
- Gök Tengri: Türklerin en yüce tanrısıdır. Gökyüzü, evren ve düzenin temsilidir. Adalet ve merhametin kaynağı olarak görülür.
- Kurt: Türk mitolojisinde kurdun, ataların ve hükümdarların atası olduğu inancı yaygındır. Güç, cesaret ve liderliği simgeler.
- Güneş: Hayat veren, ısıtan ve aydınlatan güneş, bereket, güç ve yenilenmeyi simgeler. Kuyaş veya Koyaş olarak da bilinir.
- Ay: Güneşin karşıtı olarak geceyi, gizemi ve kadınlığı temsil eder. Ay Ata olarak da bilinir.
- Su: Hayatın kaynağıdır. Temizlik, bereket ve yenilenmeyi simgeler.
- Ateş: Işık, sıcaklık ve dönüşümü temsil eder. Kutsal bir güç olarak görülür.
- Ağaç: Hayat ağacı olarak kabul edilir. Evrenin ve hayatın birliği, büyüme ve sonsuzluğu simgeler.
- Dağ: Gökyüzüne en yakın nokta olarak kabul edilir. Güç, dayanıklılık ve kutsallığı simgeler.
- Kuş: Özellikle kartal, özgürlüğü, gökyüzü ile bağlantıyı ve ruhun yükselişini simgeler.
- Yılan: Hem olumlu hem de olumsuz anlamlar yüklenir. Bilgelik, dönüşüm ve şifa ile birlikte tehlike ve kötülüğü de temsil edebilir.
Bu sembollerin anlamları, farklı kültürlerde ve dönemlerde değişiklik gösterse de, Türk mitolojisinde genel olarak aşağıdaki gibi yorumlanabilir:
- Doğa ile uyum: Türk mitolojisi, doğa güçlerine büyük önem verir. Güneş, ay, su, ateş gibi doğal unsurlar kutsal kabul edilir ve insan hayatının ayrılmaz bir parçası olarak görülür.
- Atalar kültü: Atalar, geçmişle gelecek arasındaki bağı sağlar ve toplumsal hafızanın korunmasında önemli bir rol oynar. Kurt gibi hayvanlar, ataların ve hükümdarların atası olarak kabul edilir.
- Kozmolojik anlayış: Türkler, evreni gökyüzü, yer ve yeraltı olmak üzere üç katmanlı olarak düşünürler. Gök Tengri gibi tanrılar, bu kozmolojik düzenin koruyucuları olarak görülür.
- Şamanizm: Şamanizm, Türk mitolojisinde önemli bir yer tutar. Şamanlar, ruhlar dünyası ile iletişim kurabilen ve hastalıkları tedavi edebilen kişiler olarak kabul edilir.
Unutulmamalıdır ki:
- Bu liste sadece bir örnektir ve Türk mitolojisinde birçok başka sembol de bulunmaktadır.
- Sembollerin anlamları, kültüre, döneme ve kişisel yorumlara göre değişiklik gösterebilir.
- Mitolojideki semboller, sadece tarihsel ve kültürel bir öneme sahip olmakla kalmaz, aynı zamanda günümüzde de sanat, edebiyat ve tasarım gibi alanlarda ilham kaynağı olmaya devam eder.