Türkistan Bilgelerinden Seçme Sözler

HAREZMİ

Ebu Abdullah Muhammed El-Horezmi (780-850): Harezmlidir (Özbekistan). Bağdat’ta çalışmıştır. Cebiri sistemleştirmiş ve isimlendirmiştir. Arap ve Batı dünyasında küresel geometri anlayışına katkıda bulunmuştur. Ondalık sistemin gerekliliğini savundu.

Algoritmaya kendi adını verdi. Bağdatlı Kutrubbul (?) 780, Bağdat 813-850. Astronom ve önde gelen Müslüman matematikçi. Hint rakamlarını okuyan kişi.

Transoxiana Hiva, Özbekistan. Matematik, Astronomi. Harezm’den gelmiş ve Bağdat’ta yaşamıştır. Cebiri sistemleştirmiş ve ona adını vermiş, geometrinin anlaşılmasına büyük katkılarda bulunmuş, basamak sistemini savunmuş ve Dünya üzerindeki 2.402 noktanın konumu hakkında veri toplamıştır.

Zaman

“Aslında her şeyi yansıtan insanın hesaplama ihtiyacıdır. Her şeyin sayılar içerdiğini keşfettim ve sayının birimlerin birleştirilmesinden başka bir şey olmadığını keşfettim. Tüm sayılar bu nedenlerle birlikte ifade edilir. Bununla birlikte tüm sayıların ona kadar olan sayılar türetilerek düzenlendiğini keşfettim. “

Zemin

“Affeden ve bağışlayan Allah’ın adıyla başlıyorum ve El-Kitâb el-Muhtasar fi Hisâb el-Cebr ve el-Mukâbele adlı kitabın Muhammed ibn-Musâ el-Harezmi tarafından yayınlandığını beyan ediyorum. Muhammed diyor ki; Bize önemli sayıları keşfetme gücü veren Allah’a şükürler olsun. Aslında her şeyi yansıtan insanın hesaplama ihtiyacıdır. Her şeyin sayılar içerdiğini keşfettim ve sayının birimlerin birleştirilmesinden başka bir şey olmadığını keşfettim. Bu nedenle tüm sayılar birlikte ifade edilir. Bununla birlikte, tüm sayıların ona kadar olan sayıların türetilmesiyle düzenlendiğini keşfettim. On sayısı aynı şekilde birlikte değerlendirilir ve bu nedenle birlik durumunda olduğu gibi iki veya üç kez aynı şekilde hesaplanır. Yani 10’un iki katı 20 olur ve üç katı 30 olur. Ve bu şekilde 10 katıyla 100’e ulaşabilirsiniz. Yine tıpkı 10 gibi 100’ün iki ve üç katı bu şekilde alınabilir. İki katı, üç katı vs. ile sayı bine kadar büyütülebilir. Bu şekilde binin katları alınarak ve sayılar çeşitli şekillerde isimlendirilerek sonsuz sayının araştırılması yapılır.”

Zihin

“Buna ek olarak, bulduğum sadeleştirme ve çaprazlama üç tür arasında gerçekleşiyor. Bunlar; kökler, kareler ve sayılar olarak adlandırılır. Ancak sayılar ne sadece kökleri ile ne de kareleri ile bağlantılıdır. Bunlardan kök, bir sayının kendisiyle çarpılabilen birimlerinden oluşur. Kare ise kökün kendisiyle çarpılmasının sonucudur. Örneğin bu üç formdan ikisi diğerine eşit olabilir;
Kareler köklere eşitlenir,
Kareler eşittir sayılar,
Kökleri sayılara eşitleme “

“Bir bilim adamı ya kendisinden önce kimsenin tespit etmediği bir konuda eser yazar, ya kendisinden önceki bilim adamlarının kapalı bıraktığı konuları açıklar, daha kolay ve anlaşılır hale getirir, ya da daha önce yazılmış eserlerdeki eksiklikleri giderir, yanlışları düzeltir”

“Önemli sayıların keşfine güç veren Tanrı’ya şükürler olsun.”

FARABİ

“Düşünmek ruhun kendi kendiyle konuşmasıdır…”

 ****************************************************

“Düşünmek ruhun kendi kendiyle konuşmasıdır…”

Bin elli yıl önce Türk bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen ve hayatı boyunca müzik, felsefe, botanik, matematik ve mantık alanlarında sayısız eser yazan Farabi, Aristoteles’ten sonra “ikinci öğretmen” olarak kabul edildi, bilim ve düşünce dünyasında bir “öğretmen” olarak.

Sadece filozofları değil, sayısız bilim adamını da derinden etkilemiş, akımlara ve buluşlara ilham kaynağı olmuştur.

Varlıklı bir ailenin mensubu olarak saraya yakın olmasına rağmen siyasi iradeyi tamamen reddederek kendini bilime adadı. Hayatını günde sadece bir öğün yemekle sürdüren Farabi, ömrünün her saniyesini bilimle geçirmeye çabaladı.

Çünkü Farabi’ye göre insan ilim aramakla yükümlüdür. İlmi bulmalı, öğrenmeli ve açıklamalıdır.

Bilim Çin’de olsa bile kalkıp onun peşine düşmek gerekiyor. Bir insan bilim için yaşamıyorsa, ıstıraplar içinde anlamsız ve mutsuz bir hayat yaşar. Farabi’nin ilham verici hayatı ve eserleri, çağımızın anlamlı ve anlamsız çabalarıyla yüzleşmek ve bir yaşam kurgusunu yeniden inşa etmek açısından örnek niteliğindedir.

https://www.goodreads.com/book/show/53239723-farabi

Al-Farabi (870-950). (Kazakistan)

• Farab’da Vesic 870,
• Merv, Bağdat, Harran 910 ve
• Halep 942, Mısır ve İstanbul (?),
• Şam veya Halep 950

Helenistik etkilerle İslam’da felsefe anlayışının önde gelen figürü (metafizik, epistemoloji, aynı zamanda bir siyaset bilimci), (Aristoteles’ten sonra) İkinci Üstad, Muallim-i Sani. Batıda modern Kazakistan’ın Otrar bölgesinden tanınan Alfarabius, Aristoteles’ten sonra “ikinci öğretmen” olarak anılır. Mantığın büyük kaşifi Farabi, bilginin her alanını kurgulamıştır.