Türkiye Felsefe Şehirleri Ağı

12/07/2024

254

Anadolu’da Doğmuş Eskiçağ Filozofları Listesi | Dr. C. Cengiz Çevik (Klasik Filolog) – Blog

Anadolu’da Doğmuş Antik Dönem Filozofları ve Şehirleri

Anadolu, antik dönemden beri önemli filozoflara ev sahipliği yapmıştır. Bu filozoflar, Batı düşüncesinin gelişmesinde önemli rol oynamış ve fikirleri yüzyıllar boyunca yankı uyandırmıştır.

Bazı önemli filozoflar ve doğdukları şehirler şunlardır:

Miletos:

Thales: Suyun her şeyin kaynağı olduğuna inanan, İyonya felsefesinin kurucusu olarak kabul edilir.

en.wikipedia.org
Anaksimandros: Apeiron (sınırsız) kavramını ortaya atan ve evrenin sonsuz değişim halinde olduğunu savunan filozof.

acikradyo.com.tr
Anaksimenes: Havanın her şeyin temel maddesi olduğunu savunan filozof.

www.sozbizde.com

Efes:

Herakleitos: Değişimin ve akışkanlığın evrenin temel yasası olduğuna inanan filozof.

en.wikipedia.org

Klazomai:

Anaksagoras: Nous (zihin) kavramını ortaya atan ve evrenin düzeninin zihin tarafından yönetildiğine inanan filozof.

en.wikipedia.org

Abdera:

Demokritos: Atom teorisini geliştiren ve evrenin atomlardan oluştuğunu savunan filozof.

www.researchgate.net
Leukippos: Atom teorisini Demokritos ile birlikte geliştiren filozof.

Sinop:

Diogenes: Kinik felsefe okulunun kurucusu ve maddi zenginliklerin reddedilmesi gerektiğini savunan filozof.

en.wikipedia.org

Tarsus:

Antipater: Stoacı felsefe okulunun önemli temsilcilerinden biri.

www.sokratiko.com

Hierapolis:

Epiktetos: Stoacı felsefe okulunun önemli temsilcilerinden biri ve “El Kitabı” adlı eserin yazarı.

www.reddit.com

Bunlar, Anadolu’da doğmuş antik dönem filozoflarından sadece birkaçıdır. Bu filozofların çalışmaları, Batı düşüncesinin gelişmesinde önemli rol oynamış ve fikirleri günümüzde de ilgi görmeye devam etmektedir.

Anadolu’nun antik dönemdeki filozofları hakkında daha fazla bilgi edinmek için aşağıdaki kaynaklara bakabilirsiniz:

İstanbul Üniversitesi Felsefe Bölümü: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/775211
Anadolu Üniversitesi Felsefe Bölümü: https://jimithekewl.com/anadolulu-eskicag-filozoflari/
Stanford Encyclopedia of Philosophy: https://plato.stanford.edu/

Türkiye Antik Coğrafyasında Felsefecilerin Doğduğu Şehirler

Milet:

Thales: Suyun ilk madde olduğunu savunan Miletli filozof, doğa felsefesinin kurucularından biri olarak kabul edilir.
Anaximander: Apeiron (sınırsız) adını verdiği ilkel maddeden her şeyin türediğini savunan filozof.
Anaximenes: Havanın ilk madde olduğunu savunan filozof.

Efes:

Herakleitos: Değişimin ve akışkanlığın evrenin temel yasası olduğunu savunan filozof, “her şey akar” sözüyle bilinir.
Hippias: Bilgelik ve erdem üzerine çalışmalarıyla tanınan filozof.
Parmenides: Varlığın değişmez ve bölünemez olduğunu savunan filozof.

Abdera:

Demokritos: Atom teorisini savunan ve materyalizmin kurucularından biri olarak kabul edilen filozof.
Protagoras: “İnsan her şeyin ölçüsüdür” sözüyle bilinen, göreselciliğin önemli temsilcilerinden biri.
Abderalı Leukippos: Atom teorisini Demokritos ile birlikte geliştiren filozof.

Samos:

Polykrates: Samos tiranı ve Pisagor’un patronu olarak bilinen figür.
Melissus: Parmenides’in öğrencisi olan ve varlığın sonsuz ve tek olduğunu savunan filozof.

Knidos:

Eudoxos: Geometri, astronomi ve coğrafya alanlarında önemli çalışmalar yapan filozof.
Aristides: Adalet ve erdem üzerine çalışmalarıyla tanınan filozof.

Anazarbus:

Zenon: Stoacılık felsefi akımının kurucusu olarak kabul edilen filozof.
Cleanthes: Zenon’un öğrencisi ve Stoacılık akımının önemli temsilcilerinden biri.

Dikili (Kyme):

Xenophanes: Tanrı’nın insan biçiminde olamayacağını savunan ve tek tanrıcı görüşü savunan filozof.
Hecataeus: Tarih ve coğrafya üzerine önemli eserler veren filozof.

Bu listede yer alan filozoflar, Türkiye antik coğrafyasında yaşamış ve felsefeye önemli katkılarda bulunmuş isimlerden sadece birkaçıdır. Bölgede daha birçok önemli filozof ve düşünür yaşamış ve çalışmalarını sürdürmüştür.

Not: Bu listeyi hazırlarken antik kentlerin günümüzdeki şehirlerle olan bağlantıları göz önünde bulundurulmuştur.

Ek kaynaklar:

TARSUS

Tarsus antik çağda çok sayıda felsefe okulu bulunan ve saptayabildigimiz kadarıyla 45 filozofu bulunan bir kent. Coğrafya gezgin Amasyalı Strabon, tarsus’un felsefede Atina ve İskenderiye kentlerini geçtiğini yazar. Bugün Tarsus’ta 2 bin yıl öncesinin felsefe geleneği sürüyor. Aratos Felsefe Dergisi olarak 20 yıllık çabamızla Tarsus’ta felsefe yeniden yaşamın içinde kendine yer buldu. Felsefe olmadan aydınlanma olmaz.

Felsefe Türkiye coğrafyasında başlamıştır.

Philosophers and Sages Born in Ancient Turkey

Levent Ağaoğlu – 23/03/20240

Anaxagoras , Klazomenai 266 From the Language of the Wise, İsmet Zeki Eyüboğlu. Anaxagoras (Anaxagoras): He is a philosopher who lived in the 5th century BC…

Türkiye’nin antik döneminde en çok filozof hangi şehirde çıkmıştır ve bunların isimleri nelerdir

Antik dönemde Türkiye’nin en çok filozof verdiği şehir Milet‘tir. Bu şehir, İon Felsefesi olarak bilinen akımın da doğum yeridir. Miletli filozoflar doğanın temelini sorgulamış ve evrenin kökenini açıklamaya çalışmışlardır.

Milet’ten çıkan bazı önemli filozoflar şunlardır:

Thales (MÖ 624 – 546): Suyun her şeyin kaynağı olduğuna inanan ilk filozoflardan biridir.
Anaximander (MÖ 610 – 546): Apeiron (sonsuz) adını verdiği sınırsız bir ilkenin varlığını savunan filozof.
Anaximenes (MÖ 570 – 500): Havanın her şeyin temelini oluşturduğunu savunan filozof.
Anaksagoras (MÖ 500 – 428): Evrenin sonsuz sayıda küçük parçacıktan (spermata) oluştuğunu savunan filozof.
Leukippos (MÖ 5. yüzyıl): Atom teorisinin ilk savunucularından biridir.
Demokritos (MÖ 460 – 370): Atom teorisini geliştiren ve evrenin boşluktan ve atomlardan oluştuğunu savunan filozof.

Milet’in yanı sıra, antik Türkiye’de filozoflar yetiştiren diğer önemli şehirler şunlardır:

Efes: Herakleitos ve Hipponax gibi filozoflar.
Elea: Parmenides ve Zenon gibi filozoflar.
Abdera: Demokritos ve Protagoras gibi filozoflar.
Atina: Sokrates, Platon ve Aristoteles gibi filozoflar.

Bu şehirlerde yetişen filozoflar, batı felsefesinin temelini oluşturmuş ve günümüzde de geçerliliğini koruyan birçok fikri ortaya atmışlardır.

Tarsuslu filozoflar adına özel PTT posta pulu

	Tarih: 2 Temmuz 2024 Salı 16:08
Mersin’in Tarsus ilçesinde 2004 yılından bu yana yayın yapan Aratos Dergisi’nin 20’inci yıl anısına Aratos pulu bastırıldı. Mersin’in Tarsus ilçesinde gazeteci-yazar Uğur Pişmanlık’ın kurucusu olduğu ve yayın yönetmenliğini yaptığı Aratos Felsefe Dergisi 20. yılı anısına bu kez Tarsuslu filozoflar adına özel PTT posta pulu basıldı bastırıldı. Daha önce MÖ. 315’te Tarsus’ta doğmuş olan şair, matematikçi ve gökbilimci Tarsuslu filozof Aratos adına anma pulu basılmıştı. Bu aynı zamanda Türkiye’de Anadolulu bir filozof adına basılmış ilk posta pulu olma özelliğini taşıyordu. Bu kez yine Aratos Felsefe Dergisi’nin Yayın Yönetmeni Uğur Pişmanlık’ın girişimiyle, antik çağda yaşamış Tarsuslu filozoflar adına özel bir anma pulu basılmış oldu. Pul üzerine antik çağda yaşamış 45 Tarsuslu filozoftan sadece öne çıkan altısının olduğu bir resim ve yanlarında 11 filozof ismi yer alıyor. Pul üzerinde yer alan Tarsuslu filozofların isimleri şunlar; Aratos, Khrisippos, Hermonia, Athenedoros, Zenon, Areios, Hermogenes, Antipater, Herodotos, Krates, Diogenes. Yapılan açıklamada, pul üzerinde filozofların adları dışında, büyük harflerle “Tarsuslu Filozoflar” yazısı, “Felsefenin Kenti Tarsus” mottosu ile “Aratos Felsefe Dergisi” yazısı bulunuyor. PTT, bir adet de bu büyük boy Tarsuslu Filozoflar pulunu poster olarak Uğur Pişmanlık’a takdim etti. Aratos Felsefe Dergisi’nin Yayın Yönetmeni Uğur Pişmanlık, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, Aratos’un Tarsus’un en uzun soluklu ve tek entelektüel yayını olduğunu ifade ederek, “2004 yılında yayın hayatına başlayan dergimizin 20. yılı anısına Dergiye adını verdiğimiz Tarsuslu filozof Aratos bir gökbilimci (astronom) olması nedeniyle özel bir posta pulu bastırmıştık. Şimdi yine, başta Aratos olmak üzere Tarsuslu filozoflar temalı bir pul daha bastırdık. Tarsuslu filozoflar imajlı bu özel pulu yeni yıla kadar hem postalama işleminde hem de anı olarak edinmek isteyenler ve arşiv için değerlendirilecektir” dedi. Uğur Pişmanlık açıklamasında felsefenin toplumsallaşması için çaba gösterdiklerini belirterek, “Aratos Felsefe Dergisi olarak, Tarsus’un kültürel gelişmesine katkıda bulunmaya ve uygun olan her koşul ve aracı da kullanarak Tarsuslu filozof Aratos ile diğer filozoflarımızı tanıtmaya çalışıyoruz. Aratos ve Tarsuslu filozoflar adına bastırdığımız PTT posta özel anma pulları bir semboldür. Felsefe adına yürüttüğümüz çalışmaları simgeler. Günümüzden 2 bin yıl öncesinde Tarsus’taki felsefe okullarında yetişmiş 45 kadar filozofumuz var. Bu Tarsus’un hem kültürel gelişimi hem de kimliği açısından çok önemli. Felsefe olmadan aydınlanma olmaz ilkesiyle yayıncılık ve kültürel faaliyet yürütüyoruz. Bu nedenle Tarsus’un felsefe kenti olması için uğraşıyoruz.” diye konuştu. https://www.mersinpost.com.tr/mobil/9462/tarsuslu-filozoflar-adina-ozel-ptt-posta-pulu.html