Türklerin Ataları: Dizin (Su, Nehir, Göl, Deniz)

06/02/2025

10

Beş Nehir Bölgesi

Doç Dr Tuğrul Kihtir’in 631 sayfalık “Türklerin Ataları” kitabının sonunda yer alan Dizin kısmında su, nehir, göl ve denizlere ilişkin adlandırmaları bir araya getirdiğimizde ortaya çıkan zengin liste, ataların su yollarını ve kaynaklarını kullanarak Avrasya ve Kuzey Afrika kıtalarında ulaştıkları enginlik ve derinlikleri önümüze sermektedir.

Tuğrul Bey’in yıllar boyu emek vererek meydana getirdiği muhteşem eseri ile biz Türkler için apaçık bir mesaj söz konusudur. Atalar coğrafyası A’dan Z’ye bütün yer ve su adları ile zihnimize nakşedilmelidir. Ataların enerjisi ve azmi, hayat mücadeleleri, söz konusu kıtalarda ayak basılmadık yer bırakmamıştır.

O halde bizler basma kalıp düşüncelerden kendimizi kurtararak, ataların gösterdiği refleksleri zihin ve fikir dünyamızda canlandırarak kavram dünyamızı zenginleştirmeliyiz.

Yapıcı bir örnek vermek gerekirse Türklerin coğrafyasını Türkiye’ye ve civarındaki bölgelere hasreden beş deniz söylemi, Tuğrul Kihtir hocanın kitabı ve sulara izafeten burada ilettiğimiz dizini hesaba katıldığında ortaya başka bir kavram daha çıkacaktır; beş nehir.

Evet Hindistan ve Pakistan arasında paylaşılmış ve kurtuluş savaşımızda da vefakar insanları ile büyük maddi katkılarda bulunmuş olan Pencap eyaletinin anlamı beş nehirdir, beş sudur ve beş nehir Pencap eyaleti topraklarını sulamaktadır.

Diğer yandan ise Hint kıtası kuzeyinde ve Türkistan medeniyet ve coğrafyasının kalbi olan Güney Sibirya verimli topraklarında Altaylardan doğan İrtiş, Yenisey, Angara, Selenga ve Baykal Dağlarından doğan Lena nehri ile birlikte bir başka beş nehir bölgesi daha söz konusudur.

Türk ataları gözümüzde ve zihnimizde en belirgin ve net bir şekilde canlandıracak olan ataların yaşadığı, hayat mücadelelerini büyük acılar ve maceralarla gerçekleştirdikleri coğrafyalar ve bu coğrafyalara iliştirdikleri yer adlarıdır.

Sular akışkan olduklarından bir ekosistem oluşturmakta ve birbirlerine karışmaktadırlar. Denizler, göller, nehirler tüm su kaynakları hep birbirleri ile ilintilidir ve ilişki içindedirler. O halde biz beş denizi ancak ilişkili olduğu kaynakları hesaba katarak anlamlandırabilir ve bu anlamlardan da coğrafyalarımıza hakim olabileceğimiz, bölge dışı güçlerin coğrafyalarımıza gelip çöreklenmelerini engelleyebilecek kapasiteler oluşturabiliriz.

Avrupa, Asya, Afrika kıtalarının kavşak noktasında yer alan beş denizin, bu son derece stratejik konumun, Asya’daki izdüşümü ise beş nehir bölgesidir.

Güney Sibirya‘daki beş nehir bölgesinde Kazakistan Moğolistan, Rusya ve Çin devletleri bir kavşak noktası oluşturmuşlardır. Kaynak ise Altay dağlarının ürettiği su kaynaklarıdır. Neticede bu kaynaklar Kuzey Buz Denizi’ne dökülmektedir. Beş nehir bölgesi aynı zamanda Türkistan’ın çok sayıda başkentine de ev sahipliği yapmaktadır.

Tuğrul Kihtir bey, “Türklerin Ataları” eseri ile bir gerçeği daha ortaya koymuştur. Atatürk, Türklerin atalarının billurlaşmış bir halidir. Öğrencilerle okulda sohbet eder iken, Baykal gölü gündeme geldiğinde;

“Dünyada en eski denizci milleti Türk milletidir. Çocuklar bunu böyle bilin”

(Edirne Muallim Mektebi 24 Aralık 1930) ifadesi ile Türklerin atalarından bizlere bir emanet bırakan Atatürk’tür.

Suya ilişkin “Türklerin Ataları” kitabında yer alan Dizinin içindeki başlıkların her biri su ekosistemimizin 21. yüzyılın ikinci çeyreğinden başlamak üzere ne şekilde bir yol haritası kapsamında ilerleyeceğinin ipuçlarıdır.

Ülkemiz üzerindeki hain planları konusunda milim geri durmayan emperyalist saldırganların vekalet güçleri ile Suriye’de Fırat ve Irak’ta Dicle nehri havzalarında yürüttüğümüz savaşlar, su ekosisteminin önümüzdeki 25 yıllık zaman diliminde ve ötesinde artacak stratejik öneminin ibretlik mücadeleleridir.