Türklerin Uluslararası İlişkileri Esas Alan Klasik Dönem Yazar ve Eserleri Listesi

03/06/2024

173

https://x.com/MehmetAkifOkur/status/1796532843360735643

Türklerin Uluslararası İlişkiler Metinleri

1. Bilge Tonyukuk Yazıtı: Çin
2. Bilge Kağan Yazıtı: Çin
3. Kutadgu Bilig: Dünya
4. Divanı Lügat-it Türk Dünya Haritası
5. Babürname: Hind Kıtası, Güney Asya
6. Katip Çelebi (1607-1657) Cihannüma
7. Müsellemü’l-Kiyafet
8. İbrahim Peçevi (1572-1650) Tarih-i Peçevi
9. Mustafa Naima (1657-1719) Tarih-i Naima
10. Silâhdar Fındıklılı Mehmed Ağa (1701-1761)
11. Nüzhetü’l-Cihan ve Gülşen-i Cihan:18. yüzyıl
12. Ebu’l-Hasan Ali Efendi (1747-1822) Takvim-i Encümen-i Şura
13. Nutuk: Mustafa Kemal Atatürk

Uluslararası ilişkilere değinen aklıma ilk gelen anlatılarımız, anlatan anlatı anlayan ilişkisi açısından bakıldığında, hep batı tarafından anlatılan ilişkilere biz Türklerin özgün bakış açılarının anlatılması, uluslararası ilişkilerdeki çözüm ve çıkış yollarımız açısından verimli neticeler doğurabilir. Keşke bir PhD konusu olsa. Umuyorum ki öğrencilerimiz tek tek ele aldıkları konularda böyle bir bakış açısıyla yaklaşsınlar. Bunun sistemli hale gelmesi önünde engeller var. İlki bizim akademimizin tutumu. Genç bir akademisyenin işaret ettiğimiz tarzda bir teorik çerçeveden hareketle tez yazmasını bilimsel bulmazlar. Bilim eşittir İngilizce literatür. Muhafazakarı da böyle bakıyor. İkincisi bu işin sistemli bir esere dönüşmesi.

İngilizce ancak Latince üzerinden varolabilmiş ve MÖ 55-MS 410 yılları arasında İngiltere, Roma İmparatorluğunun bir parçası olmuştu. İngilizcedeki kök kelimelerim geçmişi Milat’tan önce 500 yılına kadar giderken Türkçede ise Milat’tan önce 1000 yılına kadar gitmektedir. Türkçeye sonradan ilave olan MS 1000 li yıllarda ilave olan Arapça ve Farsça kelimeler ise mavalidir yani Araplar bize mavali diyor ya dolgu malzemesidir.

O açıdan akademik çalışmaların İngilizce literatür ile sınırlanmasına sadece gülünür. Gelinen nokta şu. Hiç Türkçe ve Türkiye’de yayın yapmadan Türk akademisine önce Doçent sonra Profesör olmak mümkün. Eski sömürgeler hariç kendi anadiline bu muameleyi yapan, bu meseleyi sorun saymayan başka bir ülke zannederim yok.

Katip Çelebi (1607-1657)

Cihannüma:17. yüzyılda yazılmış bir coğrafya ve tarih eseridir. Eserde Osmanlı İmparatorluğu’nun siyasi sınırları,komşuları ile ilişkileri ve uluslararası ticaret yolları hakkında bilgiler yer almaktadır. tr.wikipedia.org

Müsellemü’l-Kiyafet: 1648 yılında yazılmış bir devlet yönetimi kitabıdır. Eserde ideal bir devlet adamının nitelikleri ve Osmanlı Devleti’nin uluslararası ilişkilerdeki yeri ve rolü hakkında bilgiler yer almaktadır.

İbrahim Peçevi (1572-1650)

Tarih-i Peçevi:17. yüzyılda yazılmış bir tarih eseridir. Eserde Osmanlı İmparatorluğu’nun kuruluşundan 1648 yılına kadar olan tarihi anlatılmaktadır. Eserde Osmanlı’nın komşuları ile ilişkileri ve uluslararası olaylar hakkında da bilgiler yer almaktadır. www.kitapyurdu.com

Mustafa Naima (1657-1719)

Tarih-i Naima:18. yüzyılda yazılmış bir tarih eseridir. Eserde 1656 yılından 1703 yılına kadar olan Osmanlı tarihi anlatılmaktadır. Eserde Osmanlı’nın komşuları ile ilişkileri ve uluslararası olaylar hakkında da bilgiler yer almaktadır. Mustafa Naima Tarihi Naima. www.kitapyurdu.com

Silâhdar Fındıklılı Mehmed Ağa (1701-1761)

Nüzhetü’l-Cihan ve Gülşen-i Cihan: 18. yüzyılda yazılmış bir coğrafya ve tarih eseridir. Eserde Osmanlı İmparatorluğu’nun siyasi sınırları, komşuları ile ilişkileri ve uluslararası ticaret yolları hakkında bilgiler yer almaktadır.

Ebu’l-Hasan Ali Efendi (1747-1822): Takvim-i Encümen-i Şura: 19. yüzyılda yazılmış bir devlet yönetimi kitabıdır. Eserde Osmanlı Devleti’nin uluslararası ilişkilerdeki yeri ve rolü, diplomasi ve uluslararası hukuk hakkında bilgiler yer almaktadır.

Bu, Türklerin uluslararası ilişkileri esas alan klasik dönem yazar ve eserlerinin sadece küçük bir örneğidir. Bu dönemde daha birçok önemli yazar ve eser ortaya çıkmıştır.